Zawilce ogrodowe. Uprawa od A do Z
Kwiecień w ogrodzie

Zawilce ogrodowe. Uprawa od A do Z

Zawilce to wyjątkowa ozdoba wielu ogrodów. Ich różnorodne, kolorowe kwiaty występują w wielu odsłonach, wśród których każdy ogrodnik znajdzie coś odpowiedniego dla siebie. Jak sadzić zawilce i jak je pielęgnować, aby zachwycały swoim pięknem? Dowiesz się już za chwilę!

Zawilce – odmiany 

Zawilce ogrodowe należą do rodziny jaskrowatych. Znane są także pod łacińską nazwą Anemone, która ma swoją etymologię w mitologii greckiej.  W języku staropolskim z kolei anemon oznaczał “wiatr”. Ma to swoje bardzo dobre uzasadnienie – rosnące naturalnie na zboczach gór zawilce falują przy każdym podmuchu, tworząc przy tym spektakularne widowisko.

Ich różnorodność gatunkowa jest naprawdę imponująca – wyróżnia się ponad sto rodzajów tej rośliny. Które gatunki cieszą się największą popularnością?

  • zawilec gajowy,
  • zawilec wieńcowy,
  • zawilec żółty,
  • zawilec narcyzowy,
  • zawilec wielkokwiatowy,
  • zawilec grecki,
  • zawilec apeniński,
  • zawilec wielosieczny.

Różnią się one nie tylko wyglądem oraz barwą kwiatów, ale także okresem kwitnienia. Niektóre gatunki zakwitają już w marcu, z kolei na inne trzeba poczekać nawet do czerwca i lipca. Wyróżnia się również odmiany jesienne. Co ciekawe, dwa najpopularniejsze gatunki, czyli zawilec gajowy i żółty często można spotkać w lasach, ponieważ występują one naturalnie w naszym klimacie. 

hiacynt

Zawilec St. Brigid Lord Lieutenant niebieski 8 szt. - W. Legutko

Zawilce – wymagania glebowe

Zawilec w ogródku potrzebuje przede wszystkim wilgotnego stanowiska. Rośliny te lubią lekkie, próchnicze i żyzne podłoże bogate w składniki odżywcze. Zawilce posadzone w suchej, zbitej ziemi nie urosną zbyt bujnie i mogą nie przetrwać nawet jednego sezonu. W kwestii nasłonecznienia są jednak o wiele mniej wymagające. Niektóre gatunki, na przykład zawilec wielkokwiatowy lub wielosieczny, lubią dużą ilość światła. Inne, na przykład gajowe lub greckie, wolą stanowiska zacienione. Warto jednak wiedzieć, że zawilce dostosowują się do poziomu nasłonecznienia, dlatego ich naturalne preferencje nie są aż tak istotne w uprawie ogrodowej.

Sadzenie zawilców 

Jak sadzić zawilce? Najczęściej robi się to wiosną, w przypadku gatunków kwitnących później,  lub jesienią, jeśli masz do czynienia z odmianą wiosenną. Nie jest to jednak żelazna reguła. Wszystko zależy od konkretnego rodzaju zawilców i ich preferencji. Przed posadzeniem bulwy rośliny należy moczyć przez kilka godzin w ciepłej wodzie.

Następnie zawilce umieszcza się na dobrze przygotowanym, odchwaszczonym stanowisku (do odchwaszczania wystarczy użyć motyczki z pazurkami). Trzeba zachować przy tym odpowiednie odległości. W przypadku mniejszych odmian wystarczające okażą się odstępy co 5-10 centymetrów. Im większe odmiany, tym większe powinny być odległości między sadzonkami. W przypadku najbardziej pokaźnych gatunków mogą wynosić one nawet 80 centymetrów. 

Po zasadzeniu zawilców przykryj rabatę ściółką. Dzięki temu pomożesz glebie zachować optymalny poziom wilgotności i ograniczysz wzrost chwastów. Jeśli zawilce zostały posadzone w okresie suszy, należy pamiętać o ich regularnym, ale niezbyt obfitym podlewaniu. 

Niektóre gatunki zawilców, zwłaszcza jesienne, sadzi się poprzez kłącza. Każdy kawałek korzenia należy wówczas traktować jako oddzielną sadzonkę. Umieszcza się je poziomo w pulchnej ziemi. Odstęp pomiędzy sadzonkami powinien wynosić 30-50 centymetrów. 

Uprawa zawilców

Zawilec w ogrodzie z reguły nie wymaga szczególnie skomplikowanej pielęgnacji. To odporna roślina, która poza nawożeniem w początkowych fazach rozwoju i podlewaniem w przypadku konieczności, radzi sobie doskonale pozostawiona sama sobie. Bardzo ważne jest także jej regularne odchwaszczanie. Niechciane sąsiedztwo jest szczególnie groźne zwłaszcza dla mniejszych odmian zawilców.

Większość odmian zawilców jest mrozoodporna, jednak warto zabezpieczyć je przed zimą ściółką z liści, torfu lub igliwia. Szczególną ochroną przed ujemnymi temperaturami warto otoczyć gatunki kwitnące późnym latem i jesienią. Istnieją odmiany zawilców cechujące się dużo mniejszą odpornością na mróz – na przykład zawilce wieńcowe. W ich przypadku niestety żadna ochrona nie daje gwarancji, że kwiaty nie przemarzną podczas wyjątkowo niesprzyjających temperatur.

Nawożenie

Nawożenie nie jest koniecznością w przypadku zawilców, ale może skutecznie ułatwić im bujny wzrost. W okresie wzrostu warto zastosować kompost lub mineralny nawóz wieloskładnikowy. Dobrze sprawdzi się nawóz mineralny do roślin balkonowych W. Legutko, zapewniający natychmiastowe odżywienie dla roślin, wspomagając ich wzrost i rozwój.

Podlewanie 

W pierwszym roku po posadzeniu należy zwracać szczególną uwagę na odpowiednie nawodnienie zawilców – dzięki temu zawilce będą rosły w odpowiednim tempie. W następnych sezonach podlewanie jest konieczne tylko w okresach suszy. Zawilce lubią wilgotną glebę, ale nie należy dopuszczać do sytuacji, w której kwiaty będą stały długi czas w wodzie. Kiedy roślina przekwitnie, a cebulki przejdą w stan spoczynku, podlewanie nie jest już potrzebne.

Rozmnażanie

Zawilce bardzo często rozmnażają się samoistnie, poprzez samosiew. Dotyczy to zwłaszcza odmian wiosennych. Jeśli jednak zależy Ci na przeprowadzeniu tego procesu w sposób kontrolowany, możesz przeprowadzić rozmnażanie samodzielnie. W jaki sposób? Najlepiej zrobić to poprzez rozdzielanie kłączy i bulw, do czego przyda się ostre narzędzie tnące. Po uschnięciu kwiatów należy wykopać podziemną część rośliny i oddzielić kłącza ręcznie lub przy pomocy sekatora - wystarczy zwykły sekator ogrodowy W. Legutko mający antypoślizgową nawierzchnię, zapewniającyprecyzyjne cięcie.

Aby rozmnażanie przebiegło pomyślnie, każda sadzonka powinna posiadać ślad korzenia i pędu wzrostowego. Warto również dać im przeschnąć przed posadzeniem. Przygotowane sadzonki najlepiej umieścić w mieszance torfu z piaskiem i poczekać, aż wypuszczą one pierwsze listki. Z reguły proces ukorzeniania trwa około miesiąca.

Sprawdź najpopularniejsze zawilece w naszym sklepie

Zobacz wszystkie zawilce strzałka

Choroby i szkodniki

Wszystkie gatunki zawilców są narażone na ataki mszyc oraz ślimaków. Można je zwalczać naturalnymi, ekologicznymi metodami, poprzez opryski oraz nieinwazyjne środki. Ważne, aby zrobić to jak najszybciej po pojawieniu się intruzów. Zawilce są także narażone na choroby grzybicze, dlatego tak ważne jest, aby regularnie odchwaszczać rabaty i dbać o optymalne nawodnienie roślin.

Czy zawilce są pod ochroną? 

Od wielu lat zawilce są w Polsce pod częściową ochroną ogrodową. Co za tym idzie, nie można samodzielnie pobierać sadzonek z kwiatów rosnących w lesie, ponieważ grozi to karą grzywny, a nawet aresztem. Gatunki ogrodowe zawilców nie są jednak objęte ochroną. Kupione w sklepie sadzonki można bez żadnych obaw posadzić we własnym ogródku. 

Dlaczego zawilce znalazły się pod ochroną? Wszystkiemu winny okazał się człowiek. To właśnie wykopywanie rośliny i przesadzanie go do przydomowych ogródków stanowi główne zagrożenie dla dziko rosnących kwiatów. Do roku 2014 Zawilce były objęte ochroną ścisłą. 

Zawilce w ogrodzie – czy to dobry pomysł? Jak najbardziej. To niezwykle wdzięczne, pięknie prezentujące się kwiaty, z których pomocą możesz stworzyć naturalnie wyglądającą łąkę w swoim ogrodzie. Co więcej, zawilce nie są szczególnie wymagające, a z ich uprawą i pielęgnacją poradzi sobie każdy – nawet dopiero początkujący ogrodnik.

Mamy nadzieję, że dzięki naszym podpowiedziom te piękne kwiaty zagoszczą także w Twoim ogrodzie. Jeśli poszukujesz innych inspiracji oraz porad ogrodniczych, koniecznie przeczytaj inne nasze artykuły. Na pewno znajdziesz wśród nich przydatne informacje, dzięki którym Twój ogród stanie się jeszcze piękniejszym miejscem!

>> Szukasz więcej inspiracji? Sprawdź inne cebule do nasadzeń jesiennych:

Zawilec St. Brigid Mount Everest biały 8 szt. - W. Legutko

Zobacz wszystkie zawilceZobacz w naszym sklepie - strzałka

 Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.

Na skróty