Werbena – właściwości, zastosowanie i przeciwwskazania

Werbena pospolita to roślina od wieków wykorzystywana do celów leczniczych. Z powodzeniem można uprawiać ją w ogródku lub nawet na balkonie. Prezentuje się pięknie, a jej zapach należy do naprawdę przyjemnych. Jednak czy wiesz, skąd wzięła się jej dobra sława? Jakie są właściwości i zastosowanie werbeny leczniczej? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz poniżej!

Czym jest werbena i skąd do nas przywędrowała?

Werbena pospolita, zwana także werbeną lekarską, to roślina zielna, która znana była już w czasach starożytnych. Wzrasta do 70 centymetrów i ma silnie rozkrzewioną łodygę o szorstkich, lancelowatych liściach. W dalekiej przeszłości nazywano ją między innymi „smoczą trawą” lub „żelazną werbeną”. W niektórych kulturach przypisywano jej niemal magiczne właściwości.

Co ciekawe, stanowiła ona podstawowy składnik większości eliksirów miłosnych. Korzeń werbeny był amuletem noszonym przez egipskich kapłanów, a Persowie używali jej do wróżenia. W Chinach, z uwagi na jej niezwykle silne właściwości lecznicze, nazwano ją „zębem smoka”. Chrześcijanie z kolei uznają ją za święte zioło. Werbena lekarska występuje naturalnie w Europie, Azji, Ameryce i w Afryce. Często uprawia się ją także jako roślinę ozdobną, ze względu na jej atrakcyjny wygląd oraz przyjemny zapach.

Dlaczego warto stosować werbenę? 

Co tak naprawdę sprawia, że werbena jest uznawana za wyjątkową roślinę? Głównymi składnikami aktywnymi ziela są werbaskozyd i werbenalina. W ekstrakcie z werbeny pospolitej znaleźć można także flawonoidy, takie jak kemferol, luteolina czy apigenina. Roślina zawiera także cenne węglowodany oraz pierwiastki, na przykład magnez, fosfor, potas  i wapń. Dodatkowym składnikiem ziela werbeny lekarskiej jest również olejek eteryczny będący bogatym źródłem terpenów. Są nimi limonen, karwol i karnozol. Badania dowodzą, że zawarte w ziele składniki wykazują silne właściwości lecznicze.

>> Dowiedz się więcej: Werbena - uprawa i pielęgnacja

Właściwości werbeny

Werbena pospolita to roślina, która posiada wyjątkowo rozległe właściwości zdrowotne. Niektóre z nich znane są od starożytności i powszechnie stosowane do dziś. Na co warto stosować werbenę?

Działanie uspakajające

Już wypicie jednej filiżanki naparu z werbeny może znacząco poprawić Twój nastrój. Taka herbatka pomoże zredukować stres, a także łagodzi stany lękowe. Jest powszechnie stosowana również do walki z depresją. Werbena pomoże także w uzyskaniu zdrowego i spokojnego snu. Jest to naturalny środek uspokajający, po który można sięgać bez obaw w przypadku poczucia niepokoju oraz rozdrażnienia.

Działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe

Napar z werbeny jest doskonałym lekarstwem na przeziębienie. Eliminuje śluz z gardła oraz znacznie ułatwia odkrztuszanie. Co więcej, werbena pospolita wykazuje także działanie przeciwbólowe. Łagodzi objawy zapalenia zatok oraz migrenowe bóle głowy. Herbatka z werbeny stanowi naturalny środek rewitalizujący. Warto pić ją także po odpuszczeniu przeziębienia lub grypy, aby szybciej powrócić do zdrowia i pełni sił. Co ciekawe, okład z werbeny można stosować także bezpośrednio na trudno gojące się rany.

Działanie rozkurczowe

Wywar z werbeny stanowi antidotum na częste skurcze mięśni oraz bóle i skurcze brzucha. Jest niezwykle pomocna przy silnych bólach menstruacyjnych. Można stosować ją także zewnętrznie, jako naturalny okład w przypadku wystąpienia reumatyzmu. Werbena jest również pomocna w leczeniu nerwobólów – na przykład ucha. 

Niweluje zaburzenia trawienne

Herbatka z werbeny nie tylko pomoże uporać się z problemami układu trawiennego, ale także zadba o jego zdrowie i prawidłowe działanie. Taki wywar skutecznie łagodzi skurcze oraz wzdęcia. Będzie pomocny także w przypadku wystąpienia wymiotów, nudności i biegunki. Co więcej, werbena znacznie przyspiesza wchłanianie cennych składników pokarmowych. 

Wpływa pozytywnie na jamę ustną

Regularne rzucie liści werbeny pospolitej zapewni Ci piękny uśmiech i zdrowe dziąsła. Ponadto płukanie jamy ustnej wywarem z rośliny nie tylko odświeża oddech, ale także z powodzeniem łagodzi ból i zaczerwienienia w przypadku owrzodzeń i stanów zapalnych. Warto wiedzieć, że werbena jest uważana za naturalny i bardzo skuteczny lek zwalczający krwawienie dziąseł. 

Łagodzi skutki napięcia przedmiesiączkowego

Z uwagi na jej działanie uspokajające, werbena to doskonały sposób na złagodzenie huśtawek nastroju, które towarzyszą kobietom w okresie napięcia przedmiesiączkowego. Co ciekawe, to ziele jest również naturalnym środkiem wywołującym miesiączkę w przypadku rozregulowanego cyklu. Werbenę stosuje się także do wywołania opóźniającego się porodu.

>> Przeczytaj też: Czosnek niedźwiedzi - właściwości i zastosowanie

Zastosowanie werbeny

Werbena pospolita to roślina, którą z powodzeniem nadaje się zarówno do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Można przyrządzić z niej napar, okład, a nawet nalewkę! Podpowiadamy, w jaki sposób to zrobić.

Nalewka z werbeny

Przepis na nalewkę z werbeny jest bardzo prosty. Należy przyrządzać ją w stosunku 1:5. Ziele należy zalać alkoholem o mocy 40% i macerować. Możesz dodać cukier lub miód dla uzyskania lepszego smaku. Następnie odstaw miksturę na okres kilku tygodni. Nalewkę z werbeny należy pić w niewielkich ilościach (około 10ml), dwa-trzy razy dziennie.

Napar z werbeny

Dwie łyżeczki suszonych liści werbeny zalej około 150 ml wrzącej wody. Następnie zaparzaj herbatkę pod przykryciem przez 10-15 minut. Możesz dodać do niej cytrynę lub miód. Tak przygotowany napar pij trzy razy dziennie.

Kąpiel z werbeny

Kąpiel z werbeny zagwarantuje Ci relaks i odprężenie po ciężkim dniu. Wystarczy, że napar z werbeny dodasz do kąpieli. Pamiętaj jednak, żeby nie przesiadywać w takiej kąpieli zbyt długo – kilkanaście minut w zupełności wystarczy!

Okłady z werbeny

Do wykonania okładu lub kompresu z werbeny, przyrządź napar zgodnie z podanym wyżej przepisem. W tym wypadku ziele wystarczy zaparzać 10 minut. Chore miejsca na skórze i rany można przemywać płynem 2-3 razy dziennie. Przed zastosowaniem okładu nie zapomnij o wystudzeniu naparu!

>> Werbena dobrze działa też na koty. Warto też pupilom podawać kocią trawę: Kocia trawa dla kota - dlaczego warto?

Werbena – przeciwwskazania i skutki uboczne 

Werbena lekarska to naprawdę wyjątkowa roślina. Choć znana jest w medycynie od wieków, jak dotąd nie odnotowano żadnych istotnych skutków ubocznych jej stosowania. Należy jednak pamiętać, że bezwzględnie powinny unikać jej kobiety w ciąży. Werbena pospolita, ze względu na swoje silne działanie rozkurczowe, może wywoływać przedwczesny poród. Znane są także przypadki alergii na rośliny z rodziny Vebenaceae, do których należy ziele. Aby stosowanie werbeny zawsze przynosiło pożądane skutki, korzystaj z niej zgodnie z zaleceniami.

Czy warto stosować werbenę pospolitą? Naszym zdaniem zdecydowanie tak! Nie bez powodu roślina ta jest znana i lubiana od wielu wieków i mimo upływu czasu wcale nie traci na popularności. Mamy nadzieję, że dzięki nam wiesz już, jakie są właściwości oraz zastosowanie tego niezwykłego ziela. Zbawienny wpływ werbeny na zdrowie psychiczne oraz fizyczne nie ulega wątpliwości. Co najważniejsze, korzystanie z jej dobrodziejstw nie przynosi żadnych skutków ubocznych. Borykasz się z problemami zdrowotnymi? Być może właśnie werbena pomoże Ci wrócić do formy!

PS Werbena doskonale prezentuje się z kocimiętką. Więcej o tej wdzięcznej roślinie napisaliśmy tu: Kocimiętka - uprawa w domu i ogrodzie. Wymagania, odmiany i pielęgnacja 


Paulina Dopierała
Autorka artykułu
Absolwentka dietetyki na wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ukończyła studia podyplomowe na kierunku psychodietetyki na Uniwersytecie SWPS. Prowadzi własną poradnię dietetyczną, w której pomaga pacjentom zadbać o zdrowe odżywianie i utrwalić zdrowe nawyki żywieniowe.