Uprawa szczawiu w ogrodzie. Odmiany, wymagania, pielęgnacja, rozmnażanie, zbiór
Marzec w ogrodzie

Uprawa szczawiu w ogrodzie. Odmiany, wymagania, pielęgnacja, rozmnażanie, zbiór

Szczaw to roślina, którą znamy głównie jako roślinę dzikorosnącą. Jedzenie szczawiu zebranego w przypadkowym miejscu może być niebezpieczne. Jeśli zatem uwielbiamy zupę szczawiową, najbezpieczniejsza będzie uprawa szczawiu we własnym ogrodzie. 

Szczaw to roślina wyjątkowo łatwa w uprawie, , raz posiana, rośnie wiele lat w tym samym miejscu. Przyjrzyjmy się bliżej uprawie szczawiu. 

Sprawdź najpopularniejsze szczawie w naszym sklepie

Zobacz wszystkie szczawie strzałka

Odmiany szczawiu

Szczaw jest wieloletnią rośliną z rodziny rdestowatych. W naturze szczaw spotkać można najczęściej na łąkach oraz nad brzegami rzek i stawów. Bylina ta dorasta nawet do 200 cm. wysokości. 

W Polsce występuje 19 gatunków szczawiu. Do bardziej ciekawych odmian zaliczyć można:

  1. Szczaw zwyczajny (Rumex acetosa): posiada charakterystyczne, żebrowane łodygi o barwie czerwono-zielonej, a także czerwony kwiatostan. Listki szczawiu zwyczajnego są strzałkowate i kwaskowe w smaku. W Polsce spotkać można dwie odmiany szczawiu zwyczajnego, obie pochodzące z Francji: 
  1. Szczaw tępolistny: łodyga szczawiu tej odmiany dorasta do ok. 120 cm. wysokości. Liście szczawiu tępolistnego są jajowatego kształtu, korzeń natomiast jest mocno rozgałęziony. W stanie dzikim szczaw ten porasta łąki i nieużytki, preferuje wilgotne i gliniaste gleby. Roślina ta jest uznawana za chwast, warto jednak wiedzieć, że posiada ona właściwości lecznicze. 
  2. Szczaw polny: liście szczawiu polnego są owalne i eliptyczne, korzeń natomiast wrzecionowaty. Kwiatostan szczawiu tej odmiany jest czerwony i ma kształt wiechy. Szczaw polny spotkać można w uprawach żyta, lnu, koniczyny czy lucerny, a także na łąkach. Wystarczające dla niego są gleby lekkie i piaszczyste, niezbyt zasobne w składniki pokarmowe. Roślina ta jest trująca dla zwierząt.  
  3. Szczaw kędzierzawy: liście szczawiu tej odmiany są charakterystycznie kędzierzawe, łodyga natomiast jest barwy czerwonej, dorasta do 150 cm. wysokości. Szczaw kędzierzawy spotkać można na polach, łąkach czy pastwiskach. Roślina ta ma właściwości lecznicze.  

hiacynt

Szczaw Lyoński Zielony 2g - Nasiona - W. Legutko

Wymagania uprawowe szczawiu

Szczaw jest niewymagającą rośliną, dobrze dostosowaną do warunków klimatycznych panujących w Polsce. Roślina ta doskonale zimuje i znosi spadki temperatury do -20°C.

Dla szczawiu dobrze jest wybrać stanowisko słoneczne, ale roślina ta dobrze znosi również zacienienie. Może rosnąć pod drzewami, czy też pod płotem. Szczaw doskonale uprawia się razem z innymi warzywami. Siać i sadzić można go zarówno w warzywniku, jak i na rabatkach. 

Szczaw nie ma dużych wymagań glebowych. Rośnie również na słabszych glebach, jednak jest wówczas mniej dorodny. Najlepszą ziemią do uprawy szczawiu jest gleba żyzna, przepuszczalna, bogata w próchnicę i w miarę lekka. Najlepiej też, jeśli gleba będzie zasobna w żelazo. Szczaw preferuje glebę o odczynie od kwaśnego do obojętnego (pH 4-7). Źle rośnie w ziemi wapiennej. Gleba, w której rośnie szczaw, musi być glebą wilgotną. 

>> Poczytaj też: Jarmuż - właściwości zdrowotne i kaloryczność

Uprawa szczawiu 

Przed uprawą szczawiu należy dobrze przygotować ziemię już przed zimą. Szczaw jest jednym z najwcześniejszych warzyw. Jego wegetacja rozpoczyna się już po rozmarznięciu gleby. Szczaw sieje się w pierwszym tygodniu marca, kwietnia oraz sierpnia. 

Szczaw najczęściej uprawia się z siewu wprost na pole. Na 1 ha powierzchni należy przeznaczyć 3-4 kg nasion. Nasiona szczawiu wysiewa się na głębokość ok. 1 cm, w rzędach oddalonych od siebie co 20-30 cm. Innym sposobem uprawy jest uprawa z sadzonek uzyskanych z podziału rozrośniętej kępy. Szczaw siać można również na rabatkach, jest on wówczas ładnym tłem dla rosnących na nich kwiatów. Szczaw posiać można również w doniczce. 

Szczaw najlepiej kiełkuje w temperaturze od 10°C. Wschody pojawiają się po 5-14 dniach. Dla prawidłowego wschodu szczawiu niezbędna jest wilgotna ziemia. Jeśli jest sucho, należy go koniecznie podlewać. W przypadku przymrozków, siewek szczawiu nie trzeba przykrywać, roślina ta jest odporna na mróz. 

Zabiegi pielęgnacyjne, jakie należy wykonywać przy uprawie szczawiu to:

  • odchwaszczanie; 
  • spulchnianie gleby;
  • przerywanie lub rozsadzanie szczawiu, gdy wzejdzie on zbyt gęsto; między sadzonkami i nasionami należy trzymać stałą odległość ok. 30 cm; do przesadzania szczawiu warto wybrać wygodny praktyczny zestaw narzędzi pielęgnacyjnych CELLFAST
  • usuwanie pędów kwiatostanu – dzięki temu zabiegowi roślina nie będzie niepotrzebnie traciła energii na kwitnienie i zawiązywanie nasion, a młode liście będą wyrastały bez przeszkód; wystarczą do tego zwykłe nożyce ogrodowe.

Przedplon szczawiu

Dobrym przedplonem dla szczawiu są rośliny bobowate, okopowe oraz zboża. 

Nawożenie szczawiu

Jesienią poprzedzającą zasianie szczawiu warto jest użyźnić glebę obornikiem w dawce ok. 40 kg/10m² oraz uzupełnić nawozem mineralnym. Takie przygotowanie stanowiska skutkować może nawet czteroletnimi plonami szczawiu. 

Po wykiełkowaniu należy zastosować nawozy fosforowy, potasowy i azotowy w dawce wynoszącej odpowiednio: 200, 200 i 250 g/m². Nawożenie azotem w dawce 70 g/m² ponowić warto w czerwcu i sierpniu.

Wiosną w kolejnych latach uprawy również należy stosować nawozy azotowe. Pierwszą dawkę podaje się po pierwszym zbiorze liści, kolejną natomiast po zakończeniu wiosennych zbiorów. Nie należy stosować dużych dawek azotu, aby nie doprowadzić do gromadzenia się w liściach azotanów. 

Podlewanie szczawiu 

Podlewanie w przypadku szczawiu jest bardzo istotne. Szczaw najlepiej rośnie na lekko podmokłej ziemi. Regularne podlewanie gwarantuje piękne liście szczawiu.

Rozmnażanie szczawiu 

Istnieją dwie metody rozmnażania szczawiu: 

  • nasiona: nasiona szczawiu kiełkują bardzo szybko, przy dobrej wilgotności podłoża wschody następują już po 7–10 dniach;
  • kępy: po rozkrzewieniu szczawiu, kępy można dzielić łopatką i sadzić w nowych miejscach. Najlepszy czas na przesadzanie szczawiu to kwiecień, maj oraz sierpień, do podziału najlepiej nadają się 2,3-letnie, zdrowe i dobrze rozrośnięte kępy.

Zbiór szczawiu 

Zbioru z siewu wiosennego szczawiu spodziewać można się 2-3 miesiące po wysiewie. W pierwszym roku uprawy zbiór można przeprowadzić dwa, trzy razy. W kolejnych latach liście można zbierać nawet pięciokrotnie w ciągu jednego sezonu. Liście można przechowywać nie dłużej niż 1 dzień, luźno ułożone w pojemniku, w temperaturze do 10°C.

>> Przeczytaj też: Uprawa ziemniaków od A do Z

Choroby i szkodniki szczawiu

Szczaw jest rośliną odporną na choroby i szkodniki. Najczęstszą przyczyną chorób szczawiu jest brak wody i zbyt wysoki odczyn gleby (pH powyżej 7). 

W uprawie szczawiu może pojawić się problem z wirusem mozaiki oraz chorobami grzybowymi, w tym mączniakiem prawdziwym i rzekomym oraz z rdzą szczawiu. Wystąpić może również plamistość liści i zgnilizna korzeni. Korzenie mogą także być porażane przez szarą pleśń, należy wówczas usuwać zniszczone kępy.

Najczęstszymi szkodnikami żerującymi na szczawiu są: gąsienice motyli, m.in. czerwieńczyka dukacika, kałużnica rdestówka, mszyce i pchełki. Szczaw narażony jest również na ataki ślimaków, należy zatem co cztery lata przesadzić roślinę w inne miejsce. 

Uprawa szczawiu nie nastręcza większych trudności. Oprócz przeznaczenia spożywczego pełni on również funkcję dekoracyjną, zatem jego uprawa ma wiele korzyści. Warto uprawiać tę roślinę zarówno w warzywnikach, jak i na rabatkach. O uprawie innych roślin poczytać można w kolejnych artykułach naszego serwisu, do czego serdecznie zachęcamy.

Szczaw zwyczajny Belwilski Zielony 2g - Nasiona - W. Legutko

Zobacz wszystkie szczawieZobacz w naszym sklepie - strzałka

 Jolanta Merda
Autorka artykułu
Fascynatka ochrony roślin i pasjonatka ich uprawy. Doskonale wie, że opieka nad rośliną nie sprowadza się tylko do nawożenia i podlewania. Szczególnie umiłowała sobie warzywa i zioła uprawiane w doniczkach, przez które uginają się parapety i półki w jej domu. Jej zdaniem w każdym domu i ogrodzie powinno być dużo zieleni, ponieważ wpływa to pozytywnie na ludzkie samopoczucie, czego sama jest doskonałym przykładem. Ukończyła studia na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu na kierunku ochrona środowiska.

Na skróty