Uprawa poziomki – kiedy i jak sadzić? Poznaj odmiany i wymagania uprawowe
Maj w ogrodzie

Uprawa poziomki – kiedy i jak sadzić? Poznaj odmiany i wymagania uprawowe

Poziomka to smaczny i aromatyczny owoc, którego możemy spotkać w całej Polsce – rośnie w lasach, w parkach, na wzgórzach, polanach i łąkach. Coraz częściej uprawiamy te unikalne rośliny w ogródkach czy na balkonach. Pytanie tylko, jak uprawiać poziomkę? Przychodzimy z pomocą! Z tego artykułu dowiesz się, jakie wybrać odmiany poziomki ogrodowej i balkonowej, a także poznasz niezbędne wymagania dotyczące jej sadzenia i uprawy.

Poziomka jest wieloletnią byliną z rodziny różowatych, obejmującą 17 gatunków, z których trzy można spotkać w Polsce, a jest to: poziomka pospolita, poziomka twardawa i poziomka wysoka. W naszym rejonie geograficznym najbardziej popularna jest poziomka pospolita, licznie występująca w lasach, a także coraz częściej uprawiana w ogródkach i na balkonach.

Sprawdź najpopularniejsze poziomki w naszym sklepie

Zobacz wszystkie poziomki strzałka

Owoce poziomki – wygląd i zastosowanie

Owoce poziomki charakteryzują się bardzo słodkim i aromatycznym smakiem. Zazwyczaj jemy je na surowo, ale można też przygotowywać z nich przetwory. Te rośliny wykorzystywane są też jako środek leczniczy: liście i owoce poziomki mogą wspomagać leczenie dolegliwości układu krwionośnego i pokarmowego (dyspepsja), a także kamicy nerkowej czy drobnych chorób skórnych. Ponadto poziomki są dobrym źródłem witaminy C, zawierają też cenne garbniki i flawonoidy.

CIEKAWOSTKA: Poziomka wirginijska oraz poziomka chilijska to dwa gatunki, po skrzyżowaniu których udało się wyhodować truskawkę.

Jak wyglądają poziomki? Krzewinki poziomki pospolitej mogą osiągać wysokość od 5 do 20, a wyjątkowo nawet do 30 cm. Są nieco mniej okazałe od krzaczków truskawek i podobnie owoce osiągają mniejsze rozmiary, tj. 1-2 cm średnicy. Mają za to od truskawek delikatniejszy smak. Liście poziomki są trójdzielne, postrzępione i pokryte meszkiem. Białe, dość drobne płatki kwiatów ułożone są promieniście wokół żółtego środka.

>> Pozioma dobrze sprawdzi się na balkonie, zwłaszcza południowym. Poczytaj więcej: Kwiaty na balkon południowy - jakie rośliny wybrać?

Polecane odmiany poziomki do uprawy w ogrodzie i na balkonie

Poziomki w ogrodzie, czy też te uprawiane na balkonach, różnią się od tych dziko rosnących większymi owocami i bardziej dorodnymi krzewinkami. Z drugiej strony jednak poziomka leśna jest z reguły bardziej słodka i aromatyczna.

Odmiany ogrodowe poziomek możemy podzielić na rozłogowe i bezrozłogowe. Te ostatnie są znacznie popularniejsze z racji tego, że są łatwiejsze w uprawie – nie ma potrzeby przycinania nowych rozłogów. Ponadto odmiany bezrozłogowe częściej i bardziej obficie owocują.

Najbardziej popularne odmiany poziomki ogrodowej:

  • Poziomka ‘Baron Solemacher’ charakteryzuje się dużymi, żółtymi bądź czerwonymi owocami, jajowatymi lub w kształcie serca. Jest ceniona ze względu na długi czas kwitnienia i owocowania, który może trwać od początku czerwca do października. To odmiana także bardzo plenna. Jest jednak bardziej od ‘Rugii’ wrażliwa na mróz i podatna na choroby.
  • Poziomka ‘Rugia’ to odmiana o mocno wydłużonych średniej wielkości owocach, bardzo aromatycznych, przypominających leśne poziomki. Może owocować od połowy czerwca aż do wystąpienia pierwszych przymrozków. Podobnie jak ‘Baron Solemacher’ odznacza się wysoką plennością. Jest stosunkowo odporna na zimno i choroby.
  • Poziomka ‘Regina’ charakteryzuje się natomiast największymi owocami spośród wszystkich odmian popularnych w naszych uprawach. Stożkowatymi w kształcie owocami możemy cieszyć się od czerwca do nawet listopada. Niestety ta odmiana źle znosi przymrozki, w związku z czym krzewinki trzeba zabezpieczać na zimę, np. okrywać słomą.

CIEKAWOSTKA: 

W naszych ogrodach można czasem spotkać gatunek o nazwie poziomka indyjska. Jej owoce są jadalne, jednak niezbyt smaczne, dlatego wykorzystuje się ją z reguły jako roślinę okrywową.

Coraz częściej uprawiamy też poziomki na balkonie. W tym przypadku najlepiej sprawdzą się odmiany obficie owocujące i mało wymagające w uprawie, jak ‘Yellow Wonder’ czy ‘Attila’. Choć także opisane powyżej odmiany ‘Baron Solemacher’ oraz ‘Rugia’ dobrze sprawdzą się w doniczce.

Poziomki polecane do uprawy balkonowej:

  • Poziomka ‘Yellow Wonder’ to ciekawa i oryginalna odmiana poziomki, szczególnie polecana do uprawy balkonowej. Charakteryzuje się owocami w kształcie stożka o żywej, żółtej barwie i niepowtarzalnym, aromatycznym smaku.
  • Poziomka ‘Attila’ (inaczej poziomka zwisająca) należy do dość osobliwych odmian, jest ceniona przede wszystkim ze względu na swoje walory wizualne. Wytwarza długie nawet na 1,5 metra rozłogi, na których, poza rośliną mateczną, pojawiają się też czerwone owoce. Najlepszym miejscem na tę odmianę poziomki będą podwieszane donice, które mogą stać się ozdobą naszego balkonu.

hiacynt

Poziomka Rugia Czerwona 0,2g - Nasiona - W. Legutko

Poziomka a uprawa – wymagania

Uprawa poziomki nie należy do bardzo skomplikowanych. Jeśli poświęcimy naszym roślinom odpowiednio dużo uwagi i będziemy trzymać się kilku prostych zasad, przez długi czas będziemy cieszyć się smacznymi, aromatycznymi owocami.

Poziomki do odpowiedniego wzrostu i owocowania potrzebują oczywiście słońca. Jednak należy uważać, żeby miejsce uprawy nie było zbyt mocno nasłonecznione, co może doprowadzić do wysuszenia krzewinek i owoców. Dobrym miejscem na uprawę będzie też półcień.

Do sadzenia poziomek, zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce, najlepiej wybrać żyzną, dobrze przepuszczalną glebę, o odczynie lekko lub umiarkowanie kwaśnym (pH 5,5 – 6). Rośliny te źle znoszą uprawę na glebach piaszczystych czy też gliniastych. Aby cieszyć się z dorodnych owoców, najlepiej wysadzać krzewiny na ziemię uprzednio nawożoną – obornikiem (w proporcji 4 kg na mkw.) bądź też kompostem lub torfem (2 kg na mkw.). Można też skorzystać ze specjalistycznego preparatu jak poprawiający żyzność gleby Humistar od Agrecol.

Z racji tego, że poziomki należą do roślin słabo ukorzenionych, należy je regularnie w ciągu całego sezonu ogrodniczego podlewać (szczególnie w czasie upałów). Aby rośliny miały zapewniony dostęp do odpowiedniej ilości światła i wody, nie możemy zapominać też o regularnym odchwaszczaniu.

>> Poczytaj też: Truskawki - odmiany, pielęgnacja i uprawa

Kiedy sadzić poziomki?

Poziomki sadzimy na ogół wiosną, chociaż możemy to zrobić także jesienią. Najczęściej spotyka się przedział między majem a październikiem. Jednak doświadczenia ogrodników pokazują, że tak naprawdę najlepiej posadzić je w okolicach kwietnia (tutaj: odmiany odporne na mróz). Wówczas w kolejnym już roku krzewinki powinny bardzo obficie owocować.

Pora sadzenia ma oczywiście wpływ na to, kiedy poziomka po raz pierwszy zakwitnie. Jeśli wybierzemy okres wiosenny, z pierwszych owoców będziemy cieszyć się jeszcze tego samego roku – po maksymalnie 3 miesiącach. Krzewinki posadzone jesienią zakwitną dopiero na wiosnę.

zestaw do poziomek

Niezawodne poziomki i truskawki

Jak sadzić poziomki?

Sadzenie poziomek nie jest bardzo skomplikowanym procesem. Hodowlane odmiany generalnie nie wytwarzają rozłogów, dlatego rozmnażamy je za pomocą sadzonek – możemy je uzyskać przez wcześniejszy wysiew nasion do doniczek (najlepiej zrobić to w okolicach stycznia) albo zakupić. 

Jeśli chcemy posadzić poziomki w ogrodzie, zanim do tego przystąpimy, pamiętajmy o dokładnym odchwaszczeniu gleby wraz z usunięciem korzeni chwastów oraz nawożeniu obornikiem lub kompostem. Poziomki sadzimy w rzędach, w odległościach między sadzonkami 20-30 cm i 70-80 cm pomiędzy rzędami. Podobnie postępujemy w przypadku sadzenia poziomki na balkonie. 

Sadzonki poziomek umieszczamy do wykopanych wcześniej niewielkich dołków, pamiętając o tym, żeby nie podwijać korzonków (jeśli są za długie, można je przyciąć). Ważne jest to, żeby dołki miały odpowiednią głębokość – stożek wzrostu rośliny powinien znajdować się tuż nad poziomem ziemi. Odpowiednim narzędziem do wykopania dołków, będzie łopatka z miarką, która ułatwi sadzenie roślin na właściwą głębokość. Kiedy już umieścimy sadzonki we wgłębieniach, przysypujemy je ziemią i delikatnie przyklepujemy wokoło, następnie obficie podlewamy.

>> Poziomka to krzew owocowy. Dowiedz się, jak o nie dbać: Jak dbać o drzewka i krzewy owocowe przez cały rok?

Poziomka – podsumowanie

Poziomka to popularna roślina występująca najczęściej w naszych lasach i na ich obrzeżach. Jednak coraz częściej, ze względu na swoje walory smakowe i wizualne, spotykana jest jako roślina uprawna. Możemy ją z powodzeniem uprawiać zarówno w ogródkach działkowych, jak i na balkonach w doniczkach, gdzie świetnie sprawdzi się poziomka ozdobna, jaką jest odmiana ‘Attila’.

Poziomka jest rośliną wieloletnią, jednak najlepiej owocuje w drugim i trzecim roku od posadzenia, by po kilku latach obumrzeć. Aby najpełniej cieszyć się z dorodnych i smacznych owoców, nie uprawiajmy poziomki w jednym miejscu dłużej niż cztery lata. Jeśli odpowiednio zadbamy o nasze krzewinki, będziemy cieszyć się pysznymi, aromatycznymi owocami od późnej wiosny do jesieni – to niewątpliwa przewaga nad kuzynką poziomki, czyli truskawką.

Poziomka Baron von Solemacher Czerwona 0,2g - Nasiona - W. Legutko

Zobacz wszystkie poziomkiZobacz w naszym sklepie - strzałka

 Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.

Na skróty