Trzmielina w ogrodzie – odmiany, wymagania, uprawa, choroby

Trzmielina jest popularną rośliną często uprawianą w przydomowych ogrodach. Trzmieliny występować mogą jako drzewa, jako krzewy, a także jako pnącza. Są to niewymagające rośliny, dlatego często zdobią one otoczenie domu. Spotkać je możemy także na tarasach lub balkonach. Trzmieliny bywają również elementami żywopłotów. Wspaniale prezentują się także w ogródkach skalnych. Przyjrzyjmy się bliżej uprawie tych niezwykłych roślin. 

Trzmielina odmiany

Znanych jest około 175 gatunków trzmieliny. Występują one w Europie, Azji, Ameryce, Australii oraz na Madagaskarze. 

Wśród najbardziej znanych gatunków trzmielin znajdziemy:

  • Trzmielina Fortune’a : jest to krzew zimozielony. Dorasta on do 30-60 cm wysokości, może jednak być także niską lub płożącą rośliną do 2-3m . Gatunek ten jest bardzo wytrzymały w przypadku suszy i przemarznięcia. Jest również odporny na cięcie, ponadto łatwo go rozmnażać. Trzmielinę Fortune’a uprawia się na słonecznych, osłoniętych od wiatru stanowiskach. Wymaga żyznego, próchnicznego i wilgotnego podłoża. Gatunek ten występuje w licznych odmianach. Godne uwagi są odmiany: Sunspot, Sunshine, Emerald Gaiety, Emerald’n Gold, Interbolwi, Coloratus, Harlequin oraz Kewensis.
  • Trzmielina oskrzydlona: cechą charakterystyczną tego pięknego gatunku jest to, że jego liście ulegają w okresie jesiennym przebarwieniu i stają się intensywnie czerwone. W związku z tym, roślinę najlepiej uprawiać na stanowisku słonecznym, chociaż dobre dla niej będzie również miejsce półcieniste. Trzmielina oskrzydlona dobrze radzi sobie na różnych glebach. Jest ponadto rośliną odporną na mrozy. Gatunek ten można uprawiać zarówno jako soliter, jak i w grupie. Dorasta do wysokości 200-300 cm. Ciekawymi odmianami tego gatunku są Rudy Haag, Silver Cloud, Macrophyllus oraz Compactus.
  • Trzmielina pospolita: jest to gatunek trzmieliny, który można spotkać w Polsce w stanie naturalnym. Występuje w dolinach rzek i na skrajach lasu. Gatunek ten może być krzewem lub też drzewem, dorasta nawet do 600 cm wysokości. Jesienią liście trzmieliny pospolitej osiągają intensywnie czerwony kolor, towarzyszą im wówczas owoce również w kolorze czerwieni. W związku z tym lepsze efekty daje uprawa tego gatunku na słonecznych stanowiskach. Trzmielina pospolita preferuje podłoże próchnicze i dość wilgotne. Jest rośliną trującą. Interesującymi odmianami trzmieliny pospolitej są Albus i Scarlet Wonder.
  • Trzmielina płaskoogonkowa: odmiana ta nie ma większych wymagań dotyczących gleby. Dorasta do 200 cm. Jesienią jej duże liście przebarwiają się na żółto, pomarańczowo lub czerwono.
  • Trzmielina japońska: jest pnącą rośliną dorastającą do 150 cm. Doskonale wygląda na ścianach i pergolach. Nie ma dużych wymagań glebowych, za to jest bardzo mało odporna na niskie temperatury. 
  • Trzmielina Hamiltona „Popcorn”: nazwa rośliny pochodzi od jej owoców, które przypominają swoim wyglądem popcorn. Gatunek ten dobrze rośnie na większości gleb ogrodowych, najlepiej na podłożu wilgotnym.
  • Trzmielina wielkoowocowa: roślina dorastająca do ok. 300 cm wysokości. Jest to odmiana mało wymagająca, a przy tym mrozoodporna. 
  • Trzmielina niska: stanowi niewielki krzew o płożących się pędach. Ma niewielkie wymagania glebowe i jest mrozoodporny. Uprawiać można go zarówno na stanowisku słonecznym, jak i bardziej zacienionym. 

      Wymagania trzmieliny 

      Trzmielina nie jest rośliną o dużych wymaganiach uprawowych. Potrzebuje słońca, zatem należy uprawiać ją na stanowiskach nasłonecznionych, względnie półcienistych. Najbardziej istotne jest to w przypadku gatunków o barwnych liściach. Miejsce, na którym rośnie trzmielina, powinno być również osłonięte i nienarażone na przeciągi. Ważne jest, aby odchwaszczać stanowisko, na którym rośnie trzmielina, zwłaszcza młoda. Roślina potrzebuje ponadto sporo miejsca i wody. 

      >> Trzmielina dobrze prezentuje się w skalniakach. Poczytaj więcej: Ogród skalny - jak zrobić krok po kroku

      Uprawa trzmieliny 

      Stanowiska do uprawy trzmieliny nie należy wybierać przypadkowo. Jeśli zapewni się roślinie podstawowe wymagania, nie jest ona kłopotliwa w uprawie. Nie wymaga również żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Należy pamiętać o tym, że w przypadku gleby gorszej jakości należy zaopatrywać trzmielinę w kompost, aby dostarczyć ziemi składników mineralnych. Dobrze również dbać o wilgotność gleby, chociaż dobrze ukorzeniona roślina nieźle znosi suszę. 

      Jaką ziemię stosować do uprawy trzmieliny?

      Trzmielina dobrze rośnie niemal na każdej glebie. Najlepiej jest jednak zapewnić roślinie żyzną i bogatą w składniki pokarmowe, piaszczysto-gliniastą ziemię.  Podłoże powinno być także dość wilgotne oraz przepuszczalne. Dobrze jest zapewnić trzmielinie duży poziom próchnicy. W przypadku gdy gleba nie spełnia tych wymagań, można przed zasadzeniem rośliny wzbogacić ją dobrze przerobionym kompostem.

      Jak gęsto sadzić trzmielinę?

      Trzmielinę sadzić można zarówno jako pojedynczą roślinę, jak i w grupie. Wszystko zależy od tego, jaki efekt chcemy osiągnąć. Trzmieliny doskonale wyglądają, rosnąc jako solitery. Jednak posadzenie większej ilości roślin może dać piękną kompozycję zdobiącą ogród. Dodatkowo zapewniona w ten sposób roślinom możliwość zapylania krzyżowego, pozwoli na otrzymanie większej ilości dekoracyjnych owoców. 

      Rozstaw trzmieliny zależy również od gatunku i odmiany rośliny. Przykładowo, płożącą trzmielinę Fortune’a sadzi się zwykle co 40-50 cm.

      Jak podlewać trzmielinę?

      Trzmielina wymaga regularnego podlewania, najlepiej stosując wielofunkcyjny zraszacz ogrodowy Cellfast. Nie należy dopuszczać do przesuszenia rośliny. Brak wody spowodować może nawet jej obumarcie. W związku z tym, że gatunki zimozielone tracą wilgoć również zimą, należy wykorzystać dni odwilżowe, aby dostarczyć im zapas wody. W przypadku trzmieliny nawadnianie jest bardzo ważne!

      Jak nawozić trzmielinę?

      Trzmielinę nawozić należy dwa razy do roku. Pierwsze zaopatrzenie rośliny w składniki pokarmowe powinno odbyć się na przełomie marca i kwietnia, drugie natomiast w czerwcu. W przypadku trzmieliny uprawianej w doniczce powinna być ona nawożona nawozem płynnym co 2-3 tygodnie, od kwietnia do sierpnia. Można zastosować również humus, np. humus Aktywna Próchnica Agrecol, zgodnie z zaleceniem producenta.

      Jak i kiedy przycinać trzmielinę?

      Krzew trzmieliny najlepiej przycinać na przedwiośniu. Pierwsze przycięcie rośliny nastąpić powinno trzy lata po jej posadzeniu. Należy wówczas wyciąć najstarsze pędy ze środka krzewu. Umożliwi to zaopatrzenie w światło młodszych pędów. Aby zagęścić trzmielinę, warto natomiast wycinać młodsze pędy do 2/3 długości. Po przycięciu należy usunąć uszkodzone pędy oraz przekwitnięte kwiatostany. Warto również podsypać roślinę nawozem.

      sekator

      Sekator nożycowy IDEAL

      Jak rozmnażać trzmielinę? 

      Sadzonki trzmieliny zwykle uzyskuje się poprzez ukorzenienie odkładów. Metoda ta polega na przygięciu półzdrewniałego pędu do ziemi, ułożeniu go w przygotowanym rowku i przykryciu ziemią. Korę pędu należy lekko naciąć, co spowoduje wypuszczenie przez niego korzeni. Kiedy pęd dobrze się ukorzeni, odcina się sadzonkę od rośliny macierzystej. Następuje to po kilku miesiącach. Trzmielinę rozmnażać można również przez sadzonki pędowe albo z nasion. 

      Jak przezimować trzmielinę? 

      Trzmielina jest rośliną odporną na mróz, jednak odporność ta rozwijana jest z biegiem czasu. Przed pierwszym mrozem roślinę zabezpieczyć należy warstwą liści, gałęzi świerkowych albo słomy. 

      W przypadku uprawy trzmieliny w doniczce, należy owinąć ją materiałem izolacyjnym oraz zabezpieczyć przed mrozem od dołu, podkładając pod doniczkę drewnianą podstawkę. Dodatkowo warto przykryć podłoże wełną drzewną albo liśćmi. Mniejsze doniczki dobrze jest przenieść do cieplejszego, jasnego pomieszczenia.

      >> Trzmielina jest niewymagająca, dlaego polecana jest przed dom: Ogród przed domem - aranżacje, pomysły i porady na ogród frontowy

      Choroby trzmieliny 

      Najczęstszymi chorobami, które atakują trzmielinę, są:

      • Mączniak prawdziwy:  Jest to choroba najczęściej występująca u trzmielin. Najczęściej zaraża się nią gatunek trzmieliny pospolitej. Choroba powoduje grzybowy, biały, mączysty nalot na liściach rośliny. W dalszej konsekwencji choroby, liście od spodu robią się brunatne, zwijają się, a na końcu opadają. Wewnątrz nalotu znajdują się owocniki grzyba. W przypadku wystąpienia mączniaka prawdziwego należy usunąć porażone liście, aby choroba nie rozprzestrzeniła się na zdrowe fragmenty.
      • Fytoftoroza: Choroba ta wywołuje zamieranie pędów trzmieliny. Przejawia się zazwyczaj czernieniem lub brązowieniem liści na pojedynczych pędach rośliny. Objawy jednak mogą różnić się w zależności od gatunku czy odmiany. Skutkiem fytoftorozy jest brunatnienie i usychanie pędu. Choroba zahamowuje również wzrost rośliny. Pędy z objawami choroby należy wyciąć, a roślinę podlać i spryskać specjalnym preparatem.
      • Antraknoza: Ta choroba przejawia się brązowymi lub brunatnymi plamami na liściach. Pędy powyżej zmiany chorobowej zaczynają następnie stopniowo usychać. W przypadku wystąpienia antraknozy należy systematycznie wycinać porażone pędy.

      Trzmielina to niezwykle dekoracyjna roślina, a przy tym nietrudna w uprawie. Zanim zdecydujemy się na uprawę trzmieliny, najpierw warto zadać sobie pytanie, czy wolimy wyeksponować jeden krzew lub drzewko, czy może jednak połączyć kilka z nich. A może lepiej będzie ozdobić pnącą trzmieliną pergolę lub ścianę. Każde rozwiązanie, przy odrobinie nakładu pracy, da doskonały efekt. Nie zapominajmy jednak przy tym, że trzmielina jest rośliną trującą. Należy zatem chronić przed nią dzieci. 


      Sekator nożycowy ERGO


      Dorota Kowalska
      Autorka artykułu
      Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.