Truskawki – odmiany, pielęgnacja, uprawa

Smaczne, zdrowe, łatwe w uprawie – mowa oczywiście o truskawkach.  To jedna z najpopularniejszych roślin uprawianych w przydomowym ogródku lub na działce. Jak pielęgnować truskawki, by każdego sezonu cieszyć się pysznymi owocami? Sprawdzamy! 

Popularne odmiany truskawek

Istnieje ponad 2000 odmian truskawek. W zależności od odmiany i panujących warunków atmosferycznych truskawki mogą pojawić się w sprzedaży nawet w połowie maja. Nie jest jednak prawdą, że truskawki owocują wyłącznie wiosną czy wczesnym latem. Niektóre odmiany owoce wydają nawet końcem września. 

Poniżej prezentujemy najpopularniejsze odmiany truskawek.

Wczesne odmiany truskawek:

  • Vibrant – owoce tej odmiany pojawiają się już nawet w połowie maja
  • Honeoye – owocuje od czerwca
  • Christine – wydaje obfite plony, jest odporna na choroby

Średnio wczesne odmiany truskawek:  

  • Kent – owocuje początkiem czerwca, jest odporna na szarą pleśń
  • Grandarosa – podobnie jak Kent, owoce tej odmiany truskawki pojawiają się w czerwcu
  • Elkat – bardzo plenna, niezwykle łatwa w uprawie
  • Dukat – ma duże, słodkie owoce, świetnie nadaje się do mrożenia

Późne odmiany truskawek: 

  • Polka – odporna na suszę, doskonała do przetworów
  • Florence – odporna na mróz, szarą pleśń i mączniaka
  • Sleva – powtarza owocowanie – pierwszy raz owocuje w czerwcu, ponownie w sierpniu 
  • Bogota – to jedna z najpóźniejszych odmian truskawek 

truskawka tresca nasiona

Truskawka Tresca Czerwona 0,03g - Nasiona - W. Legutko

Uprawa truskawek

Sadzenie truskawek jest proste i bardzo przyjemne, warto jednak pamiętać o kilku kwestiach takich jak dobór odmian, odpowiednich narzędzi, wybór stanowiska, czy pory sadzenia. Jak sadzić truskawki?

Narzędzia niezbędne przy uprawie truskawek

Przy uprawie truskawek przydatne będą: łopata ogrodowa do przekopania ziemi pod uprawę, sekator do podcinania korzeni sadzonek, ręczna łopatka do przygotowania stanowiska pod sadzonkę, konewka lub wąż ogrodowy do podlewania uprawy.

Kiedy sadzić truskawki

Truskawki możemy sadzić niemal cały rok. Posadzone w kwietniu i maju dadzą jednak niewielkie plony. Dobrym pomysłem jest sadzenie truskawek jesienią, by w kolejnym sezonie cieszyć się pierwszymi zbiorami. Najwięcej owoców sadzonki dają w drugim i trzecim roku uprawy. W czwartym roku zagon należy wyznaczyć w nowym miejscu. 

Możemy zastosować tu nasiona truskawki albo sadzonki - w każdym przypadku należy ściśle przestrzegać instrukcji producenta co do uprawy i pielęgnacji.

Wybór stanowiska

Truskawki sadzimy zawsze w miejscu słonecznym (z powodzeniem może to być najbardziej słoneczne miejsce w ogrodzie). Truskawki dobrze poradzą sobie też w półcieniu, jednak należy pamiętać o tym, że w tej sytuacji owoce będą znacznie mniejsze niż w przypadku truskawek dojrzewających w pełnym słońcu. Dobrze więc uprawiać truskawki np. na balkonie południowym, który co do zasady jest balkonem słonecznym.

>> Dowiedz się więcej: Kwiaty na balkon południowy - jakie rośliny wybrać?

Przygotowanie podłoża

Truskawki dobrze rosną w glebie żyznej i dobrze przepuszczalnej. Przed sadzeniem, warto glebę spulchnić. np. kultywatorem, a w przypadku gleby piaszczystej należy ją przekopać, dodając kompost lub sezonowany obornik wymieszany z trocinami, lub igliwiem. Truskawki lubią glebę o odczynie kwaśnym o ph 5,5-6,2. Bardziej kwaśna ziemia będzie powodowała żółknięcie liści truskawek. 

Sadzenie truskawek

Zanim przystąpimy do sadzenia truskawek, powinniśmy koniecznie usunąć chwasty. Rośliny te stanowią dla truskawek konkurencję i mogą wykorzystywać wszystkie składniki odżywcze, tak bardzo potrzebne młodym sadzonkom truskawek do wzrostu. Truskawki lubią rosnąć na podwyższeniu – przed uformowaniem dołków warto przygotować więc zagony o wysokości nawet 20 centymetrów. Taki zabieg sprawi, że w czasie ulewnych deszczy truskawki nie będą stały w wodzie. Sadzonki umieszczamy w zagonie co ok. 30 centymetrów od siebie. Zagony warto usypać w odstępach ok. 40 centymetrów. 

>> Dowiedz się też: Uprawa poziomki - kiedy i jak sadzić?

Pielęgnacja truskawek – co musisz wiedzieć?

Truskawki są roślinami stosunkowo łatwymi w uprawie, jednak i one będą potrzebowały naszego zaangażowania w zabiegi pielęgnacyjne. Ponieważ jedna sadzonka truskawek może obficie owocować przez nawet trzy sezony, warto odpowiednio o nią zadbać. Jakim zabiegom pielęgnacyjnym należy poddawać truskawki? Do najważniejszych należą podlewanie, odchwaszczanie, nawożenie truskawek. 

Nawożenie truskawek

Glebę pod uprawę truskawek nawozimy przed umieszczeniem sadzonek w ziemi – jest to tak zwane nawożenie startowe. Po umieszczeniu sadzonek w glebie należy odczekać około czterech tygodni i w tym okresie wyłącznie nawadniać rośliny.

Bezpośrednio po posadzeniu sadzonek nie należy ich nawozić. Najlepszym czasem do rozpoczęcia nawożenia jest okres, gdy truskawki wypuszczą po 3-4 nowe liście. W przypadku truskawek dobrze sprawdzą się nawozy wieloskładnikowe, które dostarczą roślinie różnych mikroelementów niezbędnych do prawidłowego wzrostu i owocowania. W razie potrzeby można zastosować też nawożenie dolistne (tzw. dokarmianie pozakorzeniowe). Zabieg ten sprawdzi się w takich sytuacjach, jak uszkodzenie korzeni, nadmiar opadów, susza.

Niezwykle ważne jest również nawożenie truskawek po zbiorach. W przypadku wczesnych odmian truskawek takie nawożenie wykonujemy już początkiem sierpnia – w okresie zawiązywania pąków, od których będzie zależał przyszłoroczny plon.

Podlewanie truskawek

Truskawki lubią być obficie podlewane. Niedobór wody może sprawić, że roślina wyda małe owoce lub doprowadzić do zasychania sadzonki. Truskawki należy podlewać rano lub wieczorem, tak by mocne słońce nie przypaliło rośliny.

Szczególną uwagę warto zwrócić na nawadnianie świeżo posadzonych truskawek – ponieważ rośliny te mają jeszcze słaby i mało rozbudowany system korzeniowy, to potrzebują częstszego dostarczania wody. Truskawki – podobnie jak i inne rośliny podlewamy wtedy, gdy tego potrzebują. W suche i upalne dni należy podlewać rośliny regularnie. W lecie truskawki warto podlewać pod liście, tak by ochronić roślinę przed poparzeniami słonecznymi i chorobami grzybowymi.


Truskawka Temptation Czerwona 0,03g - Nasiona - W. Legutko

Odchwaszczanie truskawek

Chwasty konkurują z roślinami truskawek o dostęp do wody, światła słonecznego, związków mineralnych zawartych w glebie. Dlatego tak ważne jest odchwaszczanie plantacji. Zabieg należy  przeprowadzać regularnie  przede wszystkim przed posadzeniem truskawek i w trakcie ich wzrostu   Najlepsze efekty daje łączenie kilku metod ochrony przed chwastami  – mechaniczna (pielenie grządek), agrotechniczna (ściółkowanie).  

Ściółkowanie truskawek

Ściółkowanie jest jedną z metod  kontrolowania zachwaszczenia roślin. Ściółka z jednej strony w okresie suszy chroni truskawki przed jej konsekwencjami (dzięki warstwie ściółki woda z gleby odparowuje zdecydowanie wolniej), z drugiej ogranicza dostęp światła do podłoża, co utrudnia chwastom wzrastanie. Ściółkowanie ma jeszcze jedną niewątpliwą zaletę – zapobiega brudzeniu się owoców.

Jak prawidłowo wykonać ściółkowanie? Zabieg należy przeprowadzić jeszcze przed kwitnieniem – najlepiej do końca kwietnia lub sadząc sadzonki. Do ściółkowania możemy wykorzystać słomę pszenną lub żytnią, czarną folię, a także korę drzew iglastych. Ściółkę wraz ze skoszonymi liśćmi należy usunąć po zbiorach. Dobrym pomysłem będzie ściółkowanie truskawek również na zimę – zabieg ten pomoże uchronić rośliny przed przemarznięciem. W tym wypadku ściółkę należy rozłożyć na zagonach po wystąpieniu pierwszych przymrozków, ale jeszcze przed pojawieniem się śniegu. 

Odmładzanie truskawek

Truskawki w jednym miejscu można uprawiać przez trzy sezony. Pierwszy plon jest najsłabszy, za to drugi i trzeci są najbardziej obfite. Gdyby pozostawić truskawki na kolejne sezony w tym samym miejscu, plony byłyby  coraz mniejsze, a owoce niewielkie. Warto wobec tego już w  trzecim sezonie  pomyśleć o nowych nasadzeniach. W tym celu rośliny trzeba wykopać z ziemi, pobrać młode sadzonki znajdujące się na rozłogach i ponownie posadzić je na świeżo wydzielonym stanowisku w innym miejscu ogrodu lub działki.  

agrowłóknina do truskawek

Agrowłóknina Hobby ściółkująca Agro-Marina do truskawek z nacięciami 1,2x10 - Agrimpex

Truskawki – choroby i szkodniki

Truskawki tak jak i inne rośliny ogrodowe narażone są na działanie szkodników i na pojawienie się chorób. Co zagraża truskawkom i jak chronić plantację?

Choroby truskawek:

  • Szara pleśń: występuje dosyć często i sieje prawdziwe spustoszenie. Szara pleśń jest chorobą grzybową i dotyka upraw, które są przenawożone nawozami azotowymi, upraw, gdzie truskawki rosną zbyt ciasno. Sprzyjającymi warunkami do rozwoju szarej pleśni są wilgoć i chłód. Do charakterystycznych objawów tej choroby należy gnicie owoców oraz zamieranie zawiązków owocowych. Z szarą pleśnią dobrze poradzą sobie profesjonalne preparaty grzybobójcze.
  • Mączniak prawdziwy: mączniak jest także grzybem. Objawem choroby jest charakterystyczny nalot na owocach i liściach truskawki. Pojawieniu się mączniaka sprzyja ciepło i wilgoć. Sposobem na walkę z mączniakiem są opryski grzybobójcze.
  • Wertycylioza truskawki: również jest chorobą grzybową, która rozwija się przy wysokiej temperaturze i przy dużej wilgotności. Objawem choroby jest więdnięcie roślin. Największe spustoszenie wertycylioza sieje wśród młodych – pierwszorocznych plantacji.  By pozbyć się choroby, należy na bieżąco usuwać porażone rośliny oraz wykonywać opryski grzybobójcze.

Szkodniki truskawek:

  • Roztocz truskawkowiec: żeruje w ukryciu w najmniejszych, jeszcze zwiniętych liściach truskawki. Z ukrycia wychodzi już w marcu, wysysa soki z liści, atakuje też zalążki kwiatów. Efektem jego działalności są karłowate, pozbawione smaku owoce. Skutecznym sposobem walki z tym oraz innymi szkodnikami są opryski. 
  • Kwieciak malinowiec: ten niewielki czarny chrząszcz z długim ryjkiem niszczy pąki kwiatowe, przez co obniża plon owoców. 
  • Przędziorek chmielowiec:  w wyniku bytowania tego szkodnika liście truskawki matowieją, żółkną, a na spodzie pojawia się gęsta pajęczyna. 

Truskawki są roślinami stosunkowo prostymi w uprawie. Możemy  uprawiać je w niewielkim przydomowym ogródku, na działce, ale też w doniczkach. By cieszyć się obfitymi zbiorami, warto poznać wymagania rośliny, wybrać odpowiednią dla siebie odmianę, zwracać uwagę na szkodniki i choroby, a także regularnie podlewać i nawozić. Cierpliwość popłaca – dzięki troskliwej pielęgnacji możemy cieszyć się własnymi, zdrowymi i pysznymi truskawkami. 

PS Ponieważ truskawka jest krzewem owocowym, zasady jej pielęgnacji są podobne do innych roślin. Jak dbać o nie przez caly rok, dowiesz się z poradnika: Jak dbać o drzewka i krzewy owocowe przez cały rok

Żródła:

    1. A. Czarnocka, ABC uprawy truskawki w polu : [uprawa, odmiany, ochrona, nawożenie : praca zbiorowa], Hortpress, 2016.
    2. J. Krulczuk, Uprawa owoców jagodowych, Gaj, 2020.
    3. K. Felczak-Konarska, Choroby truskawki, Plantpress, 2021.
    4. Czynczyk A., Lange E., Mika A. i in., „Sadownictwo, podręcznik dla uczniów techników ogrodniczych”, wyd. Hortpress, Warszawa 2014 r., s. 361-386.
    5. Gruca Z., „Czas sadzić truskawki” [w:] „Tygodnik Rolniczy”, nr 36/2011 r., s. 52-53.
    6. „Truskawki po zbiorze” [w:] „Tygodnik Rolniczy”, nr 28/2010 r., s. 51.
    7. B. Błasczyńska, Zwalczaj chwasty w uprawie truskawki, doradztwosadownicze.pl
    8. Bertnat A. (red.), „ABC ogrodnictwa”, Reader’s Digest, Warszawa 2011 r., s. 203–205.
    9. Żurawicz E. (praca zbiorowa), „Truskawka i poziomka”, PWRiL, Warszawa 2005 r., s. 128–210.


Joanna Maciejewska
Autorka artykułu
Ogród od dziecka był jej bliski. Dziś łączy pracę z przyjemnością obcowania z roślinami. Na co dzień specjalizuje się w uprawie warzyw. Wyższe wykształcenie specjalistyczne uzyskała studiując na kierunku rolnictwo na PWSZ w Lesznie i ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.