Topinambur – odmiany, uprawa, sadzenie, zbiory. Jak uprawiać topinambur?
Marzec w ogrodzie

Topinambur – odmiany, uprawa, sadzenie, zbiory. Jak uprawiać topinambur?

Topinambur, znany także jako słonecznik bulwiasty, to roślina o wielu cennych właściwościach zdrowotnych. Niegdyś bardzo popularna, została na jakiś czas zapomniana. Dziś znowu powraca do łask i coraz częściej gości w naszych ogrodach. Czym jest topinambur i jak go uprawiać? Dowiesz się z naszego dzisiejszego artykułu.

Co to jest topinambur? 

Słonecznik bulwiasty, czyli topinambur, pochodzi z Ameryki Północnej. W Polsce znany jest od XVIII wieku, choć na jakiś czas został nieco zapomniany. Topinambur należy do rodziny astrowatych i posiada żółte, dekoracyjne kwiaty.

Uznawany jest za warzywo, ponieważ jego bulwy są jadalne, podobnie jak w przypadku ziemniaków. Co więcej, bulwy te posiadają wiele cennych składników odżywczych. Słonecznik bulwiasty uprawia się także jako roślinę energetyczną.

Nazwa “topinambur” została przypisana do rośliny we Francji w 1613 roku. Miało to związek z przywiezieniem do Paryża 6 Indian z plemienia Topinamba, którzy wykonywali plemienne tańce przed rodziną królewską. To wyjątkowe wydarzenie szybko powiązano z egzotyczną rośliną od niedawna uprawianą we dworskich ogrodach, choć w rzeczywistości obie te rzeczy nie miały ze sobą wiele wspólnego. 

Topinambur wykazuje wyjątkowe właściwości prozdrowotne. W smaku topinambur jest lekko orzechowy i słodki. Nadaje się do spożywania na surowo, ale można go także poddawać obróbce termicznej.

>> Przeczytaj też: Astry - odmiany, uprawa, wymagania i pielęgnacja

Topinambur odmiany

W Polsce popularne są dwie odmiany topinamburu. Albik o białych bulwach w kształcie maczugi doskonale nadaje się do konsumpcji przez człowieka. Drugą znaną, pastewną odmianą rośliny jest Rubik. Ma charakterystyczne, fioletowe, nieregularne bulwy, które sprawiają trudność w obieraniu, ale bardzo dobrze nadają się na paszę dla zwierząt gospodarskich.

Topinambur sadzenie

Jak sadzić topinambur? Okazuje się, że nie ma w tym nic trudnego. Topinambur ma niewielkie wymagania uprawowe oraz glebowe, dzięki czemu doskonale radzi sobie nawet w niezbyt sprzyjających warunkach. 

  • Kiedy sadzić topinambur?

Bulwy topinamburu najlepiej posadzić w marcu lub w kwietniu, jednak można to także zrobić na jesień. Warto przy tym pamiętać, że roślina posadzona tuż przed zimą szybciej rozpocznie wzrost w kolejnym sezonie, a jej plony mogą być bardziej obfite.

  • Jak sadzić topinambur? 

Topinambur należy sadzić na głębokość 10-15 centymetrów. Odległość między kolejnymi rzędami powinna wynosić około 1,5 metra – trzeba pamiętać o tym, że roślina ma tendencję do bardzo bujnego wzrostu. Idealne podłoże dla topinamburu jest pulchne, wilgotne i przepuszczalne, jednak poradzi sobie także na innych rodzajach ziemi. Do wzrostu roślina potrzebuje światła, najlepiej więc zapewnić jej stanowisko nasłonecznione, ewentualnie półcieniste.

Topinambur uprawa

Topinambur jest rośliną bardzo wdzięczną w uprawie i podobnie jak ziemniaki jest uprawiana do celów jadalnych. Nie wymaga skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych, a dodatkowo cechuje się dużą odpornością na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Topinambur bardzo rzadko staje się celem ataku szkodników lub chorób, choć i takie przypadki mogą się sporadycznie zdarzać.

Z uprawą topinamburu bez większych trudności poradzi sobie nawet początkujący ogrodnik. Jest to też świetna roślina do uprawy dla wszystkich tych, którzy nieustannie narzekają na brak czasu dla swoich roślin.

Ważne uprawa topinamburu może jednak wymknąć się spod kontroli. Roślina ta ma tendencję do bujnego wzrostu i niekontrolowana może stać się na tyle inwazyjna, że zarośnie duże obszary ogrodu.

Pod żadnym pozorem nie należy dopuścić do takiej sytuacji, gdyż topinambur jest niezwykle trudno wyplenić. Decydując się na uprawę tej rośliny, należy bacznie się jej przyglądać i uważnie kontrolować jej wzrost. Z tego również względu topinambur zupełnie nie nadaje się do uprawy w niewielkich przydomowych ogródkach. 

>> Przeczytaj też: Uprawa ziemniaków od A do Z - sadzenie, nawożenie i zbiór

Podlewanie i nawożenie topinamburu

Podlewanie topinamburu jest wskazane w przypadku wystąpienia letniej suszy oraz w największe upały. W innych okresach roślina z reguły nie potrzebuje dodatkowego nawodnienia. Jeśli topinambur został posadzony na żyznej glebie, nie ma również konieczności nawożenia. Ubogie podłoże można wzbogacić kompostem lub nawozem sztucznym. Dzięki temu bulwy urosną znacznie większe. Pamiętaj jednak o umiarze. Topinambur źle reaguje na nadmiar składników odżywczych, zwłaszcza azotu.

obornik - bydlecy

Obornik bydlęcy 5 l - Target

Przycinanie i zimowanie topinamburu

Topinambur ma tendencję to bardzo bujnego rozrastania, co za tym idzie, wymaga regularnego przycinania liści i kwiatów. Jest to szczególnie ważne w przypadku ogrodów o niewielkich rozmiarach. Do tego celu najlepiej wybrać poręczne i ostre nożyce, przykładem są nożyce ogrodowe CELLFAST z antypoślizgową powierzchnią, które są bardzo lekkie, a przy tym precyzyjne i ostre.

Jeśli zależy Ci na plonach zdatnych do konsumpcji, w lipcu oberwij wszystkie kwiaty oraz zetnij roślinę na około ⅔ wysokości. Dzięki temu bulwy będą rosły znacznie lepiej. Późną jesienią słabe lub zwiędłe łodygi topinamburu można przyciąć na wysokość około 10 centymetrów. Zimą części nadziemne rośliny obumierają, jednak bulwy dobrze znoszą niskie temperatury. Warto przy tym pamiętać, że im głębiej znajdują się one w ziemi, tym większa jest ich odporność na mróz. W przypadku wystąpienia ekstremalnie niskich temperatur warto okryć roślinę agrowłókniną. Wprawdzie odporność topinamburu na niekorzystne warunki atmosferyczne jest naprawdę duża, przez co istnieje bardzo niewielkie prawdopodobieństwo jego przemarznięcia, ale ostrożności nigdy za wiele.

Sprawdź najpopularniejsze sekatory w naszym sklepie

Zobacz wszystkie sekatory i nożyce strzałka

Zmiana stanowiska uprawy

Topinambur to roślina, która choć prosta w uprawie, wykazuje spore zapotrzebowanie na składniki pokarmowe. Co za tym idzie, na przestrzeni kilku lat może dojść do całkowitego wyjałowienia ziemi, w której rośnie. Topinambur pozostawiony zbyt długo na tym samym stanowisku nie przyniesie już tak obfitych plonów, dlatego trzeba raz na jakiś czas znaleźć mu nowe miejsce w ogrodzie.

O czym jeszcze musisz pamiętać, jeśli chcesz uprawiać topinambur we własnym ogródku? Zwróć uwagę na towarzystwo rośliny. Pomidory i ziemniaki nie będą dla niej najlepszym sąsiedztwem – ich bliska obecność może osłabiać bulwy. Pamiętaj, że topinambur rośnie bujnie i wysoko, przez co daje wiele cienia. Warto wykorzystać ten fakt i posadzić obok niego rośliny, które potrzebują takiej osłony – może to być na przykład szpinak, ogórki, brokuły lub kapusta. 

>> Przeczytaj też: Jak uprawiać brokuły w ogrodzie?

Topinambur zbiory

Kiedy zbierać topinambur? Zbiory najlepiej przeprowadzić jesienią, przed zamarznięciem ziemi. Można także zrobić to wiosną. Warto przy tym pamiętać, że bulwy przechowywane w glebie nie tracą żadnych swoich właściwości. Można wykopywać je stopniowo. Topinambur nadaje się także do przechowywana w lodówce przez około 2 tygodnie. W chłodnym i przewiewnym miejscu przykryty piaskiem i torfem wytrzyma bez problemu nawet kilka miesięcy. Należy chronić topinambur przed suchym powietrzem, które sprawia, że roślina więdnie i staje się miękka.

szpadel ogrodowy

Szpadel ostry do przesadzania topinambura BASIC - Cellfast

Czy warto uprawiać topinambur we własnym ogrodzie? Zdecydowanie tak! Choć jego nazwa brzmi obco i egzotycznie, roślina bez trudu zadomowi się w niemal każdym miejscu. Topinambur nawet bez wielkiego nakładu pracy  przy odrobinie podstawowej pielęgnacji jest w stanie rosnąć bujnie i zdrowo. Mamy nadzieję, że nasz artykuł przybliżył Ci szczegóły dotyczące jego uprawy. Poszukujesz więcej ciekawostek dotyczących roślin? A może potrzebujesz ciekawych inspiracji, które pomogą Ci wnieść trochę nowości do Twojego ogrodu? Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z naszymi innymi artykułami – na pewno znajdziesz w nich coś interesującego dla siebie. 

Sprawdź najpopularniejsze sekatory w naszym sklepie

Zobacz wszystkie sekatory i nożyce strzałka

 Jolanta Merda
Autorka artykułu
Fascynatka ochrony roślin i pasjonatka ich uprawy. Doskonale wie, że opieka nad rośliną nie sprowadza się tylko do nawożenia i podlewania. Szczególnie umiłowała sobie warzywa i zioła uprawiane w doniczkach, przez które uginają się parapety i półki w jej domu. Jej zdaniem w każdym domu i ogrodzie powinno być dużo zieleni, ponieważ wpływa to pozytywnie na ludzkie samopoczucie, czego sama jest doskonałym przykładem. Ukończyła studia na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu na kierunku ochrona środowiska.

Na skróty