Por jest często uprawianym w przydomowych ogródkach warzywem. Uprawa tej rośliny z grupy warzyw cebulowych nie zawsze jednak kończy się powodzeniem. Nim się zatem do niej przystąpi, warto poznać wymagania i warunki uprawowe pora. Dowiedzmy się, jak uprawiać pory w ogródku.
Odmiany pora
Por jest rośliną dwuletnią, w ogródkach pory uprawiane są jednak jako rośliny jednoroczne.
Sprawdź najpopularniejsze pory w naszym sklepie
Wśród odmian pora wyróżniamy dwie grupy: letnie i zimowe. Odmiany z pierwszej grupy cechują się krótszym okresem wegetacji i zbierane są latem i jesienią. Odmiany te zwykle mają delikatniejszy smak od odmian późniejszych. Zbiór odmian zimowych następuje zwykle zimą i wiosną następnego roku. Odmiany te przystosowane są do zimowania w gruncie.
Odmiany wczesne pora:
- por Bluvetia – odmiana przeznaczona na wczesny zbiór pęczkowy, a także na zbiór letni i wczesnojesienny; pory tej odmiany mają ciemnozielone liście oraz białe łodygi o długości 20-25 cm;
- por Bulgaarse Reuzen – odmiana wczesna, bardzo plenna, do uprawy na zbiór letni i jesienny,
- por Golem – odmiana szybkorosnąca, tworzy łodygi o długości 40-50 cm;
- por Jolant – bardzo plenna odmiana przeznaczona na zbiór letni i jesienny; charakteryzuje się krótka łodygą rzekomą ok 15 cm długości;
- por Starozagorski Kamush – plenna odmiana do zbioru letniego; łodygi porów dorastają do 50 cm długości;
- por Varna – odmiana plenna, przeznaczona na zbiór letni i jesienny; pory tej odmiany, o łodygach długości do ok. 60 cm, świetnie nadają się do przetwórstwa.
Odmiany średnio wczesne pora:
- por Alita – plenna odmiana przeznaczona na zbiór letni i jesienny o łodydze długości do 10 cm;
- por Arcona – odmiana przeznaczona na zbiór jesienny o krótkiej łodydze i ciemnozielonych liściach;
- por Haksa – aromatyczna odmiana przeznaczona na zbiór późnoletni i jesienny; pory tej odmiany mają ciemnozielone liście oraz długą i zwięzłą łodygę; odmiana ta dobra jest do bezpośredniego spożycia i do przetwórstwa;
- por Pinola – odmiana plenna o łodydze długości 55 cm; przeznaczona na zbiór jesienny;
Odmiany średnio późne pora:
- por Juhas – odmiana przeznaczona na zbiór jesienny i późnojesienny o zielonych liściach z lekkim nalotem;
- por Titus – odmiana przeznaczona na zbiór jesienny o ciemnych niebieskozielonych liściach i łodydze długości do 25 cm.
Odmiany późne pora:
- por Arkansas: odmiana zimująca w polu, przeznaczona na zbiór jesienny, zimowy i wiosenny, po przezimowaniu może być zbierana aż do połowy maja; pory tej odmiany mają długie niebieskozielone liście oraz grubą łodygę o długości ok. 25 cm;
- por Forrest – odmiana o dużej odporności na mróz, przeznaczona do zbioru od jesieni do maja; pory tej odmiany mają liście o intensywnym zielononiebieskim kolorze oraz długie i grube łodygi.
- por Tango: plenna odmiana przeznaczona na zbiór jesienny; pory tej odmiany mają długie, ciemnozielone liście i grubą łodygę o długości ok. 25 cm; odmiana ta świetnie się przechowuje i ma wszechstronne zastosowanie.
Por Blue Solaise - Sadzonka 10 szt.
Por – stanowisko pod uprawę
Pod uprawę pora należy przeznaczyć stanowisko słoneczne, ciepłe, zaciszne oraz przewiewne. Ważne jest, aby miejsce było dobrze, a wręcz silnie nasłonecznione. Niezapewnienie porom odpowiednich warunków uprawowych skutkować będzie ich nieprawidłowym rozwojem. Większe jest też wówczas prawdopodobieństwo chorób tych roślin.
Pory siać i sadzić można w ogrodzie, ale także szklarni czy tunelu foliowym. Pora uprawiać można również w donicach, muszą one być jednak odpowiednio duże (co najmniej 10 l).
Por nie jest rośliną o dużych wymaganiach glebowych. Warto jednak zapewnić mu żyzną i próchniczą glebę o odczynie lekko kwaśnym do zasadowego (pH 6,5-7,5). Ziemia pod uprawę pora powinna być lekko wilgotna. Por ma wysokie wymagania wodne. Jest rośliną o płytkim systemie korzeniowym, dlatego jest nieodporny na suszę i w okresach bezdeszczowych należy systematycznie go nawadniać. Jest za to odporny na mróz.
Z uwagi na duże zapotrzebowanie na światło, pora nie należy sadzić w towarzystwie wysokich warzyw.
Dobrym przedplonem dla pora są ogórki, pomidory, seler, warzywa kapustne i zboża. Por stanowi natomiast dobry przedplon dla innych upraw.
>> Zobacz też: Seler korzeniowy - właściwości, uprawa i odmiany
Siew i sadzenie rozsady pora
Pory możemy uprawiać siejąc nasiona wprost do gruntu lub z rozsady.
- Siew pora wprost do gruntu:
Uprawa z siewu jest mniej wymagająca od uprawy z rozsady. W zależności od odmiany i czasu zbioru, nasiona porów wysiewamy w kilku terminach:
- od połowy stycznia do połowy lutego – siew na zbiór wczesny,
- od końca lutego do końca marca – siew na zbiór późny,
- ok. połowy kwietnia – siew na zbiór późnojesienny i zimowy.
Ważne jest, aby siewu nie przeprowadzać zbyt wcześnie. Rośliny nie przetrwają przymrozków, które mogą jeszcze nastąpić wczesną wiosną. Uprawa z siewu jest bardziej odpowiednia dla późnych odmian pora.
Por Bartek Biały 1g - Nasiona - W. Legutko
Pora należy siać na głębokości 1 cm w rzędach oddalonych od siebie o ok. 20-30 cm. Nasiona kiełkują 10-20 dni. Po wzejściu pierwszych siewek, trzeba je poprzerywać. Pomiędzy roślinami należy zachować odstępy ok. 15 cm. Nie należy zapominać o zabiegach pielęgnacyjnych, które są szczególnie ważne podczas wschodu oraz w pierwszej fazie wzrostu pora. Ważne jest szczególnie odchwaszczanie grządek i podlewanie roślin.
- Sadzenie pora z rozsady:
Uprawa z rozsady jest częstszą metodą uprawy pora. W naszych warunkach klimatycznych daje ona lepsze efekty niż wysiew nasion. W zależności od terminu zbioru, rozsada powinna być wysadzana do gruntu w różnych terminach:
- koniec marca – połowa kwietnia – rośliny przeznaczone na wczesny zbiór,
- maj – czerwiec – rośliny przeznaczone na późny zbiór (od sierpnia do października),
- koniec czerwca – połowa lipca – rośliny przeznaczone na zbiór zimowy lub wiosenny następnego roku.
Rozsadę można kupić, ale można ją również wyprodukować samodzielnie – pod osłonami (np. w inspekcie lub w szklarni), albo na parapecie. Kompleksowym rozwiązaniem do przygotowania rozsad pora będzie gotowy zestaw do produkcji, z którym przygoda z rozsadą będzie banalnie prosta.
Nasiona pora na rozsadę wysiać należy, w zależności od odmiany, od marca do maja. Nasiona wysiewa się do skrzynek albo doniczek wypełnionych torfem lub ziemią. Istotne jest utrzymywanie właściwej temperatury podczas produkcji rozsady, 15-20°C. Gotowe do wysadzenia sadzonki powinny mieć ok. 15-20 cm wysokości, do której dorastają po 10-12 tygodniach od wysiewu. Przed wysadzeniem na miejsce stałe sadzonki powinny zostać zahartowane. Oznacza to ograniczenie podlewania i wystawianie w ciągu dnia pojemników z sadzonkami na dwór.
Sadzonki sadzi się umieszczając w glebie całą jasną część rośliny. Ziemię następnie należy ugnieść oraz podlać. Odległość pomiędzy rzędami powinna wynosić 30-40 cm, a pomiędzy roślinami 10 cm. Dołki, w których umieszczane są sadzonki, należy wykonać na głębokość ok. 6-8cm.
W obu przypadkach siewu pora, uprzednio należy dokładnie odchwaścić oraz spulchnić glebę. Niezwykle ważne jest również podlanie stanowiska tuż po posianiu czy zasadzeniu roślin. Konieczna jest ponadto stała wilgotność gleby podczas całego okresu rozwoju pora. Nie powinna ona spadać poniżej poziomu 60%. Podczas okresu letniego dobrze utrzymywać ją w granicach 70-80%.
Uprawa porów
Najlepszy plon porów uzyskuje się podczas ciepłych i wilgotnych wiosen i jesieni. Do kiełkowania idealna temperatura waha się pomiędzy 15 a 20°C. W przypadku niższej temperatury warto jest okryć grządki agrowłókniną.
Zabiegi pielęgnacyjne niezbędne podczas uprawy pora:
- odchwaszczanie uprawy: warto pod ręką mieć podręczne narzedzia ogrodowe, które ułatwią pracę;
- spulchnianie podłoża;
- przerywanie uprawy: niezbędne jest, kiedy zastosowany zostanie wysiew nasion bezpośrednio do gruntu; przerywania dokonuje się, kiedy rośliny osiągną wysokość 10 cm i wykształcą 1-2 liście właściwe; należy wówczas wyrwać słabsze okazy, pozostawiając rośliny w odległościach 10-20 cm.
Por może być uprawiany na jednej grządce z takimi warzywami jak marchew, pietruszka, rzodkiewka i sałata. Dobrze jest zasiać te warzywa pomiędzy rzędami pora. Szczególnie przydatne jest zasianie pietruszki. Warzywo to odstrasza często spotykanego szkodnika pora, miniarkę porówkę.
Podlewanie
Por jest rośliną o dość mocno rozbudowanym, silnym i jednocześnie krótkim systemie korzeniowym. Ostatnia cecha powoduje, że często nie sięga do głębszych warstw gleby w celu czerpania z nich wody. Roślina ta wymaga zatem systematycznego podlewania i zapewniania stałej wilgoci gleby.
Podlewanie jest szczególnie istotne na etapie kiełkowania i wschodów oraz w okresie wzrostu, a także w czasie suszy. Jeśli rośliny mają zimować w gruncie, podlewanie należy wstrzymać we wrześniu.
Nawożenie
Pory mają duże zapotrzebowanie pokarmowe. Dla prawidłowego wzrostu tej rośliny konieczne jest dostarczanie im azotu, fosforu oraz potasu. Odpowiedni nawóz, który pomoże Ci w uzupełnieniu tego zapotrzebowania to organiczny nawóz do warzyw i rozsad.
Pory uprawia się w drugim, trzecim roku po nawożeniu obornikiem. Warzywa te źle reagują natomiast na świeży obornik.
Nawożenie porów powinno nastąpić 2-3 razy w sezonie. Pierwsze nawożenie porów uprawianych w gruncie wykonuje się po 5 tygodniach od posadzenia rozsady. Kolejne – po 4-5 tygodniach. Pory uprawiane w donicach należy nawozić co tydzień.
W uprawie pora warto stosować:
- nawóz zielony,
- nawóz humusowy,
- kompost,
- wermikompost,
- nawozy mineralne.
Odchwaszczanie
Odchwaszczanie jest koniecznym zabiegiem pielęgnacyjnym porów uprawianych w gruncie. Przy odchwaszczaniu należy także spulchniać glebę. Spulchnianie gleby przeprowadza się w przestrzeni między rzędami na głębokości 3 cm. Skorzystaj z ergonomicznej motyki, która ułatwi Ci ten zabieg.
Bielenie
Bielenie porów jest sposobem na uzyskanie dłuższej części wybielonej pora, lepszego, delikatniejszego smaku i lepszej odporności tych warzyw.
Czynność ta polega na obsypaniu dolnej części łodygi ziemią, od powierzchni gruntu do nasady liści. Wykonuje się ją latem (najlepiej w lipcu). Zabieg bielenia polecany jest zwłaszcza dla późnych odmian zimujących w gruncie, ponieważ chroni je przed niskimi temperaturami.
Zbiór
Zbiór pora odbywa się w zależności od odmiany rośliny. Odmiany wczesne porów można zbierać już w lipcu, średnio wczesne zbiera się zwykle w sierpniu i wrześniu, odmiany średnio późne i późne natomiast w październiku i listopadzie. Późne odmiany pora mogą zimować w gruncie i być zbierane zimą lub wiosną następnego roku. Zagony na zimę należy okryć agrowłókniną.
Późne odmiany mogą także zostać zebrane przed zimą i zdołowane lub przechowywane w chłodnym pomieszczeniu (zalecana temperatura to temperatura zbliżona do 0°C), obsypane ziemią.
Szkodniki i choroby pora
Por nie jest rośliną często atakowaną przez choroby i szkodniki. Ochronę zwiększa zmianowanie i uprawa współrzędna. Ważne jest również przestrzeganie zmianowania, a także unikanie sadzenia na tym samym stanowisku roślin po sobie i po innych warzywach cebulowych przez co najmniej 4 lata.
Wśród najczęściej występujących chorób i szkodników atakujących pora wyróżniamy:
Choroby pora:
- zgorzel siewek,
- biała zgnilizna,
- różowa zgnilizna korzeni,
- fytoftoroza,
- alternarioza,
- rdza,
- alternaria.
- biała zgnilizna.
Szkodniki pora:
- śmietka cebulanka,
- niszczyk zjadliwy,
- wciornastek tytoniowiec,
- mszyca cebulowa wielożywna,
- wgryzka szczypiorka,
- miniarka porówka,
- rolnice,
- pędraki.
Mamy nadzieję, że tym artykułem zachęciliśmy do samodzielnej uprawy pora. To wdzięczne warzywo, które ma mnóstwo zastosowań w kuchni, tym bardziej warto uprawiać pora w ogrodzie lub na balkonie.
Sprawdź najpopularniejsze pory w naszym sklepie
 |
Jolanta Merda  |
| Autorka artykułu | |
| Fascynatka ochrony roślin i pasjonatka ich uprawy. Doskonale wie, że opieka nad rośliną nie sprowadza się tylko do nawożenia i podlewania. Szczególnie umiłowała sobie warzywa i zioła uprawiane w doniczkach, przez które uginają się parapety i półki w jej domu. Jej zdaniem w każdym domu i ogrodzie powinno być dużo zieleni, ponieważ wpływa to pozytywnie na ludzkie samopoczucie, czego sama jest doskonałym przykładem. Ukończyła studia na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu na kierunku ochrona środowiska. |
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
-j.webp)
