Pelargonia – odmiany, uprawa, pielęgnacja, choroby. Jak sprawić, by obficie kwitła?

Pelargonia jest królową balkonów i tarasów. Łatwa uprawa, długi czas kwitnienia, odporność na niekorzystne warunki – to wszystko sprawia, że jest to jedna z najchętniej wybieranych roślin ozdobnych. Jak dbać o pelargonie i co robić, aby pięknie kwitły? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule!

Pelargonie (Pelargonium L’Hér) pochodzą z Afryki Południowej i Wschodniej, w Europie po raz pierwszy pojawiły się na początku XIX wieku. To półkrzewy, byliny, krzewy i krzewinki zaliczane są do rodziny bodziszkowatych. Ich nazwa pochodzi od greckiego słowa pelagrós (bocian) i nawiązuje do kształtu owocu, które przypominają dziób bociana. Są bardzo często uprawiane jako ozdoba balkonów i tarasów. Mogą rosnąć w ogrodach, donicach i skrzynkach, samodzielnie lub jako element kompozycji z innymi roślinami. Zaletą uprawy pelargonii jest fakt, że kwitnie długo i nie potrzebuje też specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych.

Najpopularniejsze gatunki i odmiany pelargonii

Pelargonie, dzięki dostępności w wielu odmianach, a tym samym kolorach i kształtach, a nawet zapachach, łatwo dopasować do każdej przestrzeni ogrodowej. Płatki pelargonii mogą być czerwone, różowe, żółte, fioletowe, zielonkawe i białe. Znanych jest około 250 gatunków i 500 odmian pelargonii i wciąż powstają nowe. Wszystkie oparte są na dziko występujących gatunkach.

W Polsce uprawianych jest kilka gatunków tych roślin, należą do nich:

  • Pelargonie wielkokwiatowe (Pelargonium grandiflorum), nazywane również angielskimi, wyróżniają się znacznie większymi kwiatostanami niż inne gatunki tych roślin. Kwiaty mają średnicę 6-8 cm z plamką u nasady płatków. Pelargonie wielkokwiatowe osiągają wysokość 40-60 cm, mają kwiaty zebrane w baldachy i duże, ząbkowane liście. Charakteryzują się wzniesionymi pędami, które są zdrewniałe u nasady. Występują w różnych kolorach, najczęściej spotykane są białe, różowe, czerwone, łososiowe i fioletowe. Są wrażliwe na warunki atmosferyczne, dlatego wymagają osłoniętego stanowiska i poleca się je do uprawy w domu lub na osłoniętym balkonie bądź tarasie. Najpopularniejsze odmiany pelargonii wielkokwiatowych to: 'Burgi’, 'Fabiola’, 'Aristo Schoko’.
  • Pelargonie bluszczolistne (Pelargonium peltatum), nazywane zwisającymi, które charakteryzują się drobniejszymi kwiatami niż inne gatunki tych roślin. Ich nazwa pochodzi od liści podobnych do bluszczu, które są sztywne, błyszczące i mogą mieć różne kolory. Łodygi są zwisające i osiągają długość nawet 120 cm. Kwiaty zebrane są w baldachy, mogą być pojedyncze, pełne lub półpełne. Płatki kwiatów mogą być białe, różowe, purpurowe, fioletowe, pomarańczowe i czerwone. Popularne odmiany pelargonii bluszczolistnych to: 'Amelit’, 'Lilly’, 'Happy Face Mex’.
  • Pelargonie rabatowe (Pelargonium zonale, syn P. hortorum), nazywane pasiastymi, o okrągłych liściach z karbowanymi brzegami, w różnych kolorach i wydzielających charakterystyczny zapach. Osiągają wysokość do 50 cm, mają proste i rozgałęzione pędy, które w przypadku starszych roślin drewnieją u podstawy. Kwiaty mogą być pojedyncze, półpełne lub pełne zebrane w kuliste kwiatostany. Występują w kilku wersjach kolorystycznych, od bieli poprzez róż, do czerwieni. Mogą być uprawiane w donicach i skrzynkach oraz na rabatach. Najczęściej spotykane są odmiany 'Mrs. Henry Cox’, 'Happy Thought’, 'Fireworks Bicolor’.

Dostępne są również pelargonie o pachnących liściach. Zwykle nazywa się tak wszystkie pelargonie mające zapach, które są mieszańcami różnych gatunków. Niektóre wyróżniają się znakomitymi walorami ozdobnymi, ponieważ mają wzory na liściach. Jedna pachną przyjemnie cytrynowo, inne orzeźwiającą miętą, a jeszcze inne różą lub truskawką. Zwykle traktuje je się jako uzupełnienie rabat, np. sadzi się je koło komarzycy, starca srebrzystego lub też obok innych pelargonii. Jednak istnieje konkretny gatunek nazywany pelargonią pachnącą, mianowicie Pelargonium graveolens – tutaj również uprawia się jedynie mieszańce z nieokreślonymi gatunkami, które określa się jako Pelargonium × graveolens, a ich zapach może przypominać miętę, kamforę lub pomarańczę. W porównaniu do innych pelargonii mają drobne i mało ozdobne kwiaty.

pelargonia

Pelargonia rabatowa F2 Mieszanka 0,05g - Nasiona - W. Legutko 

Pelargonia – warunki uprawy i podstawy pielęgnacji

Uprawa pelargonii nie jest trudna. Należy jedynie pamiętać, że rośliny wywodzą się z krajów o tropikalnym klimacie, dlatego potrzebują słonecznego stanowiska, w cieniu będą kwitły mniej obficie. Wyjątkiem są pelargonie bluszczolistne, które lepiej będą rosły w półcieniu. Najlepsza będzie ziemia kompostowa zmieszana z piaskiem i torfem o odczynie 6-7 pH. Dobrze sprawdzi się tu ziemia do kwiatów balkonowych WOKAS z torfu wysokiego, torfu niskiego, kory kompostowanej, piasku, kompostu zielonego, kruszyw porowatych, perlitu i zeolitu.

Podstawowe informacje o uprawie pelargonii:

Sadzenie: najlepiej po 15 maja (po przymrozkach).
Stanowisko: słoneczne.
Podłoże: przepuszczalna, lekka, zasobne w składniki odżywcze.
Rozstaw: ok. 25 cm, potrzebują dużo miejsca.
Podlewanie: regularne i obfite, zwłaszcza w lecie (nawet 2 razy na dobę)
Nawożenie: raz w tygodniu.
Pielęgnacja: regularnie należy usuwać uschnięte kwiaty i liście.

Musimy pamiętać, że pojemnik, w którym sadzimy pelargonie, powinien mieć drenaż, dzięki czemu nie będzie w nim zalegała woda. Do drenażu nadaje się potłuczona gliniana doniczka, kamyki lub gruby żwir. Pelargonie wymagają zachowania 25 cm odstępu pomiędzy roślinami, co pozwala im się rozrastać i zachować cyrkulację powietrza.

>> O tym, kiedy najlepiej sadzić pelargonie, dowiesz się z naszego artykułu: Kiedy i jak najlepiej sadzić pelargonie?

Co zrobić, aby pelargonie obficie kwitły?

Jeżeli chcemy, żeby pelargonie obficie kwitły, musimy przestrzegać kilku zasad. Jedną z nich jest obfite i regularne podlewanie, w upalne dni dobrze podlewać je rano i wieczorem. Nie należy ich przelewać i koniecznie musimy pamiętać o drenażu, dzięki któremu nadmiar wody będzie sprawnie odprowadzany i nie dojdzie do gnicia korzeni.

Pelargonie do obfitego kwitnienia i prawidłowego wzrostu potrzebują dużej ilości składników mineralnych. Nawożenie rozpoczynamy już na początku kwietnia i powtarzamy co 14 dni. W nawozach nie powinno zabraknąć potasu, który jest konieczny do intensywnego kwitnienia tych roślin. W sprzedaży dostępne są nawozy przeznaczone specjalnie do pelargonii, które zapewnią odpowiednią ilość składników mineralnych. Przykładem takiego produktu jest nawóz do pelargonii AGRECOL, który zawiera biologicznie czynne substancje humusowe.

Ponadto rośliny będą ładnie się prezentować i intensywnie kwitnąć, jeżeli będziemy pamiętać o usuwaniu zwiędniętych kwiatów, przesuszonych liści i pędów, co pozwoli pobudzić rozwój nowych pąków kwiatowych.

>> Pelargonie świetnie sprawdzą się na balkon południowy. Czytaj więcej: Kwiaty na balkon południowy - jakie rośliny wybrać?

Choroby i szkodniki pelargonii

Do najczęściej występujących chorób pelargonii należą:

  • Szara pleśń, która jest chorobą grzybiczą i pojawia się wskutek nadmiernej wilgoci i przy nadmiernym zagęszczeniu roślin. Jej objawem są powiększające się brązowe plamy na liściach, na których może występować szary nalot. Porażone liście, kwiaty lub pędy musimy usunąć, a roślinę opryskać preparatem grzybobójczym.
  • Rdza pelargonii to choroba, która objawia się brązowymi brodawkami na dolnej stronie liści. Zaatakowane liście najpierw robią się żółte, a następnie brązowieją i opadają. Chorobie można zapobiegać poprzez nie dopuszczanie do nadmiernej wilgoci i zbyt dużego zagęszczenia roślin.
  • Plamistość liści zaliczana do chorób grzybiczych, której objawem są okrągłe lub owalne plamy pojawiające się na liściach. Z czasem plamy są coraz większe, mogą być szarobrunatne z ciemniejszą obwódką lub szarawe z czerwonobrunatną obwódką. Rozwojowi infekcji sprzyja zraszanie roślin i zwilżanie liści. Porażone części roślin należy usunąć.

Oprócz chorób na pelargoniach mogą pojawić się również szkodniki:

  • Przędziorki, które są szkodnikami wysysającymi sok z liści, co powoduje osłabienie rośliny. Często występują tylko na jednej łodydze, objawem żerowania są drobne, jasnobrązowe kropki pojawiające się na spodzie liści, które w konsekwencji wiotczeją. Roślina zaatakowana przez tego szkodnika po jakimś czasie zamiera. Uratować ją może mocne przycięcie i wykonanie oprysku odpowiednim preparatem.
  • Mącznik szklarniowy to owad wielkości 1 mm, o białych skrzydłach, który żeruje na spodniej stronie liści. Wysysa z nich sok, co prowadzi do powstawania żółtych przebarwień, a następnie ich zażółcenia i opadnięcia. Do zwalczania tego szkodnika konieczne jest zastosowanie odpowiedniego oprysku.
  • Mszyce to szkodniki, które mają barwę żółtawą, jasnozieloną lub zieloną. Żerują w koloniach, dzięki czemu można łatwo je zauważyć. Prowadzą do słabego wzrostu i kwitnienia. Jeżeli zaatakuje rośliny, konieczne jest wykonanie oprysku przeznaczonego do zwalczania tych szkodników.

Pamiętajmy, że w przypadku pelargonii nie tylko ważna jest ochrona przed chorobami i szkodnikami, ale także zapewnienie odpowiednich warunków do przezimowania.

>> Jak zimować pelargonie, opisaliśmy szczegółowo w artykule: Jak przezimować pelargonie?

Pelargonie w ogrodzie i na balkonie – podsumowanie

Pelargonie to rośliny, które cieszą się dużą popularnością i są bardzo chętnie uprawiane w ogrodach, na balkonach i w skrzynkach. Ich pielęgnacja nie jest trudna, dlatego są często spotykaną ozdobą balkonów, tarasów i rabat. Mogą być wykorzystywane jako element kompozycji z innymi roślinami i stanowić ciekawą oraz atrakcyjną dekorację. Efektowne kwiaty pelargonii pięknie prezentują się aż do pierwszych przymrozków.


Pelargonia rabatowa Gama F1 Czerwona 0.05g - Nasiona - W. Legutko


Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.