Oregano i olejek z oregano – właściwości zdrowotne, zastosowanie, wartości odżywcze

Oregano to jedna z najbardziej rozpoznawalnych przypraw na świecie. Jego niezwykły aromat kojarzy się głównie z kuchnią śródziemnomorską. Nadawanie smaku potrawom to jednak tylko jedna z wielu zalet tej rośliny. Czy wiesz, jakie są właściwości zdrowotne oraz zastosowanie oregano i olejku z oregano? Odpowiedzi znajdziesz poniżej!

Oregano – wartości odżywcze

Choć oregano częściej wykorzystywane jest w kuchni, niż w medycynie, warto wiedzieć, że znajduje się w nim wiele cennych składników odżywczych. Jest między innymi doskonałym źródłem błonnika, witaminy A,C,E, K oraz B6. Zawiera także znaczne ilości kwasu foliowego, wapnia, magnezu, żelaza, potasu i manganu. Oregano posiada wysoką zawartość dobroczynnych przeciwutleniaczy. Jednak to nie wszystko!

Składniki chemiczne, które znajdziemy w oregano to octan, borneol, bisabolen, karwakrol, kariofilen, linalol, cymen, geranyl, octan linalylu, pinen, tymol i terpinen. Występują one zarówno w liściach, jak i w olejach lotnych rośliny.

Właściwości zdrowotne oregano

Oregano stanowi bogate źródło cennych wartości odżywczych. Jednak jakie właściwości zdrowotne płyną z jego stosowania?

  • Oregano jest silnym przeciwutleniaczem: tymol i kwas rozmarynowy to jedne z wielu zawartych w tej roślinie fitoskładników. Działają one jak silne przeciwutleniacze. Ich zadaniem jest zapobieganie uszkodzeniom struktur komórkowych w całym organizmie człowieka. Co ciekawe, oregano wykazuje znacznie większe działanie przeciwutleniające niż jabłka, ziemniaki, pomarańcze i jagody. Przewyższa w tej kwestii nawet syntetyczne przeciwutleniacze (BHT i BHA) dodawane do żywności.
  • Wspomaga procesy trawienne: o tym, jak ważny jest błonnik dla zdrowia układu pokarmowego, wie niemal każdy. Poprawia on perystaltykę jelit i wspomaga wchłanianie składników odżywczych. Pęczniejąc, wypełnia żołądek i jelita, zmniejszając uczucie głodu. Co więcej, redukuje zaparcia często towarzyszące osobom przebywającym na niskokalorycznej diecie. Oregano, jako bogate źródło błonnika, jest jednym z najbardziej cenionych ziół na trawienie.
  • Łagodzi ból i pomaga leczyć stany zapalne: badania dowodzą, że zarówno świeże, jak i suszone ekstrakty z oregano wykazują działanie kontrolujące stany zapalne w organizmie człowieka. Co więcej, główny składnik olejku eterycznego, karwakrol, jest pomocny w leczeniu ran i skaleczeń, a także wrzodów żołądka. Oregano może łagodzić także choroby zapalne – na przykład reumatoidalne zapalenie stawów. Łagodzi również bóle menstruacyjne, bóle mięśni i zębów. Ekstrakt z oregano warto stosować także na ukąszenia owadów.
  • Wykazuje działanie antybakteryjne: karwakrol i tymol zawarte w olejku z oregano wykazują silne właściwości przeciwbakteryjne. Badania sugerują, że może on także hamować rozwój bakterii w żywności. Co więcej, olejek wykazał znaczącą aktywność przeciwbakteryjną wobec 11 drobnoustrojów odpornych na działanie antybiotyków.
  • Posiada właściwości antynowotworowe: oregano zapobiega wzrostowi oraz tworzeniu się komórek nowotworowych. Wszystko to za sprawą zawartych w nim flawonoidów. Przeprowadzone badania udowodniły, że ekstraktem z oregano można wyleczyć raka okrężnicy. Działanie antynowotworowe tej rośliny zostało potwierdzone także w przypadku raka trzustki, który jest jednym z najbardziej śmiertelnych nowotworów.
  • Obniża poziom glukozy we krwi: Karwakrol stanowiący główny składnik oregano wykazuje działanie przeciwcukrzycowe. Nie tylko obniża ono poziom glukozy we krwi. Należy pamiętać, że także zapobiega obumieraniu komórek produkujących insulinę. Z tego względu oregano warto stosować również jako środek prewencyjny przeciw cukrzycy.
  • Wspomaga leczenie depresji: obecne w oregano składniki, takie jak borneol, tymol, karwakrol czy gamma-terpinen mogą widocznie zmniejszać objawy depresji. Te związki chemiczne zwiększają poziom stężenia serotoniny, czyli hormonu szczęścia w organizmie. Należy jednak pamiętać, że jest to jedynie środek pomocniczy w leczeniu depresji, a jego stosowanie warto skonsultować z lekarzem.
  • Sprawdza się w leczeniu stanów wywołanych obecnością pasożytów: ielokrotnie wspomniane wcześniej zawarte w oregano tymol i karwakrol posiadają korzystne właściwości w leczeniu stanów wywołanych obecnością pasożytów (działa przeciwgrzybiczo, przeciwwirusowo oraz przeciwbakteryjnie). 

Z tych wszystkich właściwości oregano - wystarczy zacząć go uprawiać w domu! Wprawdzie można korzystać z suszu oregano i kupić gotowy w sklepie, ale jeśli priorytetem jest smak i gwarancja dostarczenia niezbędnych wartości odżywczych, nie ma nic lepszego niż własnoręcznie wyhodowane oregano z nasion. Jak to zrobić, opisaliśmy w innym poradniku:

>> Jak uprawiać oregano w ogrodzie i w doniczce?

Na co stosować oregano? 

Oregano warto stosować na poprawę trawienia. Będzie pomocne przy leczeniu niestrawności, biegunki oraz wzdęć. Oregano można z powodzeniem stosować także na kaszel oraz problemy górnych dróg oddechowych.

Warto pamiętać, że olejek z oregano stanowi także częsty składnik maści przeciwbólowych. Jego wpływ może okazać się zbawienny przy bólu zęba. Oregano warto stosować jako naturalny środek na uspokojenie – według medycyny naturalnej pomaga on leczyć napady histerii.

 oregano

Oregano, Lebiodka pospolita Zielone 0,1g - Nasiona - W. Legutko

Oregano – przeciwwskazania i skutki uboczne

Oregano jest wyjątkowym ziołem o wielu dobroczynnych właściwościach dla całego organizmu. Czy istnieją jednak przypadki, w których jego stosowanie może zaszkodzić?

Olejek z oregano nie powinien być używany przez kobiety w ciąży i karmiące piersią. Powinny unikać go także dzieci. Ponadto może mieć on negatywny wpływ w przypadku osób cierpiących na przewlekłe choroby układu pokarmowego.

W stosowaniu oregano ważny jest umiar. Jego zbyt duża ilość może powodować reakcje alergiczne i podrażnienia układu pokarmowego. Zawarte w roślinie składniki będą wówczas niszczyć nie tylko bakterie groźne dla organizmu, ale także te, które go chronią.

Olejek z oregano – kiedy po niego sięgnąć?

Olejek z oregano można stosować zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Warto używać go bezpośrednio na zmiany skórne, na przykład trądzik lub wsmarowywać w miejsca wystąpienia dolegliwości bólowych. Okaże się pomocny także w leczeniu odcisków na stopach oraz jako okład w przypadku wystąpienia grzybicy. Podczas przeziębienia warto dodać kilka kropel olejku z oregano do herbaty. Tak przygotowany napój może okazać się doskonałym rozwiązaniem w stanach wzmożonego stresu lub napięcia nerwowego.

Z kolei regularne płukanie jamy ustnej z użyciem olejku z oregano zadziała przeciwbakteryjnie i pomoże wyeliminować nieprzyjemny zapach z ust. Jego niewielką ilość warto dodawać także do ciężkostrawnych dań. Olejek z oregano zneutralizuje dolegliwości trawienne, nadając jednocześnie potrawie niezwykły aromat.

mieszanka pachnących ziół

Mieszanka ziół "Pachnąca kuchnia" - Nasiona - W. Legutko

Jak stosować olejek z oregano?

Olejek z oregano należy stosować w formie rozcieńczonej. Zazwyczaj jest to 1-5 kropel na około 100 ml płynu – wody, soku lub herbaty. Z reguły należy używać olejku z oregano nie więcej niż 3 razy dziennie. Olejek z oregano – także do użytku zewnętrznego –  należy zawsze rozcieńczyć. Do stosowania na skórę można zmieszać go np. z oliwą z oliwek.

Warto wiedzieć, że olejek z oregano występuje w kilku odmianach. Co za tym idzie, jego działanie oraz dawkowanie może różnić się od siebie w zależności od wybranego preparatu.

Oregano to chętnie wykorzystywana w kuchni przyprawa o doskonałych walorach smakowych, znakomicie się komponuje z pomidorami, zwłaszcza z domowego ogródka (tutaj dowiesz się więcej: Jak uprawiać pomidory?). To jednak nie wszystko! Nie do przeceniania są także właściwości zdrowotne olejku z oregano. Zachęcamy do sięgnięcia po ten wyjątkowy specyfik – nie tylko w okresie przeziębienia, ale i na co dzień. 


Paulina Dopierała
Autorka artykułu
Absolwentka dietetyki na wydziale Nauk o Żywności i Żywieniu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Ukończyła studia podyplomowe na kierunku psychodietetyki na Uniwersytecie SWPS. Prowadzi własną poradnię dietetyczną, w której pomaga pacjentom zadbać o zdrowe odżywianie i utrwalić zdrowe nawyki żywieniowe.