Kwiat niezapominajki – jak sadzić i uprawiać w ogrodzie? Poznaj odmiany i warunki uprawy

Niezapominajki to rośliny o drobnych, delikatnych, niebieskich kwiatach, które są atrakcyjną ozdobą każdego ogrodu lub balkonu. Mogą rosnąć samodzielnie albo w towarzystwie innych roślin. Mają niewielkie wymagania i są łatwe w uprawie. Jak o nie dbać i w których miejscach najlepiej sadzić kwiaty niezapominajki? Na te i inne pytania odpowiadamy w artykule.

Niezapominajki są roślinami jednorocznymi i dwuletnimi oraz bylinami, które kwitną już od kwietnia. W Polsce kwiaty rosną w lasach, nad brzegami jezior i stawów, a ze względu na występowanie i charakterystyczny kształt są nazywane niezabudkami lub żabimi oczkami. Warto wiedzieć, że dziko rosnące gatunki są objęte w Polsce ścisłą ochroną. Nie oznacza to jednak, że musimy zrezygnować z tego pięknego kwiatu w naszym ogrodzie, na działce czy balkonie – wręcz przeciwnie! Dostępne są odmiany hodowlane, które niewiele różnią się od tych dziko rosnących. Kwiaty niezapominajki bardzo dobrze rosną na rabatach i w pojemnikach, tworząc gęste i rozłożyste kwiatowe kobierce, nie tylko niebieskie, ale również różowe i białe. Za uprawą niezapominajek przemawiają niskie wymagania uprawowe i wysokie walory estetyczne.

Jak wygląda niezapominajka – krótka charakterystyka

Niezapominajka (Myosotis) to roślina zielna należąca do rodziny ogórecznikowatych. Znanych jest około 100 gatunków, które występują na każdym kontynencie oprócz Antarktydy, przede wszystkim w strefie klimatu umiarkowanego. W Polsce dziko rośnie 13 gatunków niezapominajki, wśród nich niezapominajka leśna, górska, polna, alpejska i rozłogowa. W warunkach naturalnych rośnie w lasach liściastych, obszarach podmokłych i nad zbiornikami wodnymi; można ją spotkać nawet w Tatrach do wysokości 1600 m n.p.m.

Ciekawostka 15 maja od 2002 roku obchodzony jest Dzień Polskiej Niezapominajki, którego celem jest promocja walorów polskiej przyrody i przypomnienie o konieczności jej ochrony.

Niezapominajka osiąga wysokość 20-30 cm, a łodygi rozgałęziają się od dołu. Korona kwiatów składa się z pięciu drobnych, pojedynczych płatków, które mogą być – w zależności od odmiany – niebieskie, różowe lub białe. Co istotne, płatki niezapominajki zebrane razem nie przekraczają 1 cm średnicy, a w środku korony znajduje się żółta rurka.

Listki mają charakterystyczny kształt, do tego pokryte są meszkiem, płaskie i zaokrąglone, przez co kojarzą się z mysim uchem. Stąd właśnie wzięła się łacińska nazwa rośliny Myosotis zapożyczona z greki, która oznacza mysie uszko (grec. mys – mysz, us – ucho).

Niezapominajka – gatunki i odmiany

W ogrodach i doniczkach uprawianych jest kilka gatunków niezapominajki. Najczęściej spotykane to:

  • Niezapominajka leśna (Myosotis sylvatica) ma jasnoniebieskie kwiaty, niektóre odmiany kwitną na biało lub różowo. Rośnie dziko w rejonach klimatu umiarkowanego. Lubi wilgotne miejsca, rośnie w kępach, można ją uprawiać w gruncie i w pojemnikach, silnie się rozkrzewia. Jest rośliną dwuletnią, osiągającą wysokość do 30 cm. Kwiaty ma o średnicy 6-9 mm, łodygi mogą być wzniesione lub łukowato wygięte i pokryte włoskami. Najpopularniejsze odmiany to: 'Nina Blue’, 'Snowsylva’, 'Rosylva’, 'Nina Rosea’.
  • Niezapominajka błotna (Myosotis scorpioides syn. Myosotis palustris) o jasnoniebieskich kwiatach z żółtym środkiem, które zebrane są w luźne kwiatostany. Łodygi są wzniesione lub płożące, pokryte włoskami. To krótkowieczna bylina, którą najlepiej sadzić w pobliżu oczek wodnych, w gliniastej i wilgotnej glebie. Na dziko można ją spotkać na łąkach, nad wodą i w wilgotnych rowach. Popularne odmiany to: 'Perle van Rennenberg ’, 'Variegata’, 'Thuringen’.
  • Niezapominajka alpejska (Myosotis alpestris), której kwiaty mogą być ciemnoniebieskie, różowe lub jasnoniebieskie. Jest to bylina wieloletnia, która osiąga wysokość 25 cm. Może być uprawiana w gruncie i donicach. Łodygi i liście są owłosione, a kwiaty mają średnicę 6-11 mm i są zebrane w sierpik, który wyrasta na szczycie łodygi. Można ją spotkać w górskich obszarach Europy. Odmiany tej niezapominajki to: 'Rosa Pink’, 'Ultramarine’, 'Blue Bouquet’.
  • Niezapominajka polna (Myosotis arvensis) to roślina jednoroczna, która osiąga wysokość 15-50 cm. Kwiaty o średnicy 2-6 mm początkowo są różowe, a później wybarwiają się na niebiesko. Liście pokryte są krótkimi włoskami, owalne lub jajowate. Pędy są owłosione, mogą być wzniesione lub pokładające się i są pojedyncze albo rozgałęzione u podstawy

Warto dodać, że niezapominajki jako niskie krzewiące się kwiaty doskonale nadają się do obsadzania ogrodów skalnych oraz skarp.

> Poczytaj więcej: Rosliny na skarpę - co posadzić w ogrodzie?

pelargonia

Niezapominajka alpejska Biała 0,3g - Nasiona - W. Legutko

Warunki uprawy niezapominajki w ogrodzie i domu

Niezapominajki mogą być uprawiane w ogrodzie i w pojemnikach, jako ozdoba balkonów lub tarasów. Najlepiej rosną w warunkach podobnych do naturalnych, w miejscach półcienistych i słonecznych, pomiędzy drzewami i krzewami. Podłoże powinno być żyzne i wilgotne o kwaśnym odczynie.

Jeżeli rośliny chcemy posadzić w pojemnikach, odpowiednia będzie ziemia ogrodnicza. W nadmiernie żyznej glebie będą niezbyt intensywnie kwitły. Musimy również pamiętać o warstwie drenażu na dnie doniczek, w których będą rosły.

Wskazówka Podłoże powinno być stale wilgotne, ponieważ inaczej niezapominajki zwiędną i szybko przekwitną, dlatego musimy pamiętać o regularnym podlewaniu.

Niezapominajki nie wymagają częstego nawożenia, nawóz stosujemy co dwa tygodnie od posadzenia do chwili, kiedy rozpocznie się kwitnienie. Później wystarczy zasilić je dwukrotnie w sezonie wegetacyjnym mineralnym nawozem do roślin kwitnących.

Dodajmy, że rośliny rzadko są narażone na choroby i szkodniki, najczęstszym problemem może być pojawienie się mączniaka prawdziwego, który atakuje zbytnio zagęszczone niezapominajki. Skutecznym rozwiązaniem jest wtedy wykonanie oprysku fungicydami.

Gdzie najlepiej sadzić niezapominajki?

Niezapominajki lubią miejsca lekko zacienione. Najlepiej wybrać stanowisko południowe lub półcieniste. Kwiaty są na tyle wdzięczne w uprawie, że posadzone nawet w pełnym słońcu mogą kwitnąć, pod warunkiem jednak, że gleba nie będzie przesadnie wysychać. Pamiętajmy, że na zbyt suchych i mocno słonecznych stanowiskach niezapominajki szybko przekwitną, wyjątkiem są niezapominajki alpejskie i polne. Gleba powinna być stale wilgotna, jednak nie powinna zalegać w niej woda. Jeśli więc zdecydujemy się na uprawę niezapominajki w doniczce, zadbamy o drenaż.

Wskazówka Niezapominajka ogrodowa dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych i zacienionych; może być sadzona na obrzeżach rabat, w ogródkach skalnych, pomiędzy drzewami i krzewami.

Dzikie niezapominajki spotkać można w lasach na kwaśnym podłożu, dlatego warto również odmianie ogrodowej zapewnić odpowiednie warunki i np. za pomocą torfu obniżyć pH podłoża lub wybrać ziemię do roślin kwaśnolubnych. Bierze się to stąd, że niezapominajki powinny rosnąć w warunkach maksymalnie zbliżonych do naturalnych i w ich uprawie odradza się glebę o odczynie zasadowym.

> Niezapominajki nadają się na balkon południowy, ale nie tylko one. Więcej: Kwiaty na balkon południowy - jakie wybrać?

Jak i kiedy sadzić niezapominajki?

Niezapominajki mogą być uprawiane z nasion lub sadzonek. Nasiona niezapominajki wysiewamy w czerwcu i lipcu na miejsce stałe, do inspektu lub na rozsadniku. Po 2-3 tygodniach pojawiają się siewki, które po przepikowaniu specjalnym pikownikiem ogrodowym sadzimy pojedynczo do doniczek z zachowaniem 15 cm odstępu. Pojemnik powinien być odpowiednio duży i mieć drenaż z kamyków lub keramzytu, który pozwoli uniknąć zastoju wody. Na miejsca docelowe do gruntu wysadzamy w lipcu- wrześniu. Rośliny zakwitną wiosną kolejnego roku. W okresie zimowym niezapominajki dobrze jest okryć agrowłókniną, korą lub gałązkami drzew liściastych.

Siewki niezapominajek po wysadzeniu do gruntu powinny być podlewane najlepiej dwa razy dziennie (rano i wieczorem po zachodzie słońca). Jest to o tyle istotne, że w innym przypadku rośliny mogą się szybko przesuszyć. Pod koniec wiosny podlewanie nie jest konieczne, ponieważ gleba będzie dostatecznie wilgotna. Wyjątkiem są rośliny posadzone na słonecznym stanowisku – wówczas musimy zadbać o podlewanie raz dziennie, co dotyczy również roślin rosnących na balkonach.

Ciekawostka Niezapominajki łatwo się rozprzestrzeniają, ponieważ wytwarzają bardzo dużo nasion, które mogą być roznoszone przez wiatr. Dlatego też zalecamy systematycznie usuwać przekwitnięte kwiaty, aby w kolejnym sezonie rośliny nie zakwitły na trawniku czy w innych niepożądanych miejscach.

Innym sposobem na uprawę jest rozmnażanie z pędów wierzchołkowych, które ścina się w czerwcu i sadzi w podłożu. Zakwitną w tym samym roku, jednak należy pamiętać, że kwiatów będzie niewiele. Rozmnażanie jest możliwe również przez podział, który należy przeprowadzić wiosną lub jesienią. Metoda ta sprawdza się szczególnie w przypadku gęsto rosnących roślin. W tym celu należy niezapominajki wykopać razem z korzeniami, a następnie je rozdzielić i posadzić w innym miejscu.

W okresie zimowym pamiętajmy o okryciu naszych niezapominajek. Wystarczy wykorzystać tu gałązki, trociny, a najlepiej agrowłókninę. Najlepiej wybrać taką, która zapewni stały dopływ światła i powietrza jak agrowłóknina osłaniająca Agrimpex.

nasiona niezapominajki

Niezapominajka alpejska Mieszanka 0,5g - Nasiona - W. Legutko

Kiedy kwitnie niezapominajka?

Rośliny kwitną w zależności od gatunku od wiosny do jesieni. Niezapominajka błotna kwitnie w kwietniu, maju i czerwcu, alpejska w czerwcu i lipcu, leśna w kwietniu i maju. Najdłużej kwitnącym gatunkiem jest niezapominajka polna, której kwiatami możemy się cieszyć od kwietnia do października.

Niezapominajka w ogrodzie – podsumowanie

Każdy kwiat ma swoją legendę i nie inaczej jest z niezapominajką. Według wierzeń, Bóg przy tworzeniu świata nadawał imię każdej roślinie, jednak zapomniał o niepozornym, niebieskim kwiecie. Gdy kwiat zapytał go, dlaczego nie został nazwany, ten postanowił nazwać go niezapominajką.

Ciekawostka Ziele niezapominajki stosowane jest w ziołolecznictwie w przypadku uporczywego kaszlu, zapalenia krtani i gardła. Suszone kwiaty dodane do kąpieli pomagają walczyć z bezsennością.

W Polsce dziko rosnąca niezapominajka jest pod ochroną, zatem nie można jej zrywać ani podbierać sadzonek. Rozwiązaniem jest własna uprawa w ogrodzie, do czego zachęcamy, tym bardziej że uprawa niezapominajek nie jest trudna. Są to kwiaty, które nie mają szczególnych wymagań, dlatego będą odpowiednie dla początkujących ogrodników. Możemy je posadzić obok tulipanów, hiacyntów, szafirków czy narcyzów, z którymi stworzy cieszące oko kompozycje kwiatowe.


Niezapominajka alpejska Mieszanka 0,5g - Nasiona - W. Legutko


Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.