Kalafior – uprawa, pielęgnacja, odmiany i ich wymagania
Marzec w ogrodzie

Kalafior – uprawa, pielęgnacja, odmiany i ich wymagania

Kalafior jest bardzo popularnym warzywem na polskich stołach. Znany od setek lat, rozpowszechniony na całej kuli ziemskiej, smaczny i sycący, stał się cenionym dodatkiem do obiadu czy też składnikiem zup i zapiekanek. Czy wiesz, jak wygląda uprawa kalafiora? My wiemy! Przygotowaliśmy kompleksowy poradnik, jak dbać o niego w ogrodzie, a także jak ochronić go przed szkodnikami i chorobami.

Kalafior ma charakterystyczny wygląd róży i równie charakterystyczny, zapach wydzielający się podczas gotowania (zawdzięcza go obecności siarki). Chociaż kalafior jest bardzo łatwo dostępny w sklepach praktycznie przez cały rok (z zauważalnymi wahaniami cen), można spróbować uprawiać to warzywo we własnym ogródku. Jakiej potrzebuje ziemi? Jakie odmiany można uprawiać? Jak duże mogą być plony? Na te pytania odpowiadamy w artykule, zapraszamy do lektury.

Kalafior – popularne odmiany

Kalafior jest rośliną jednoroczną, należy do rodziny kapustowatych. Z całej rodziny to właśnie on posiada największe wymagania co do jakości gleby, dlatego jego samodzielna uprawa nie należy do najłatwiejszych – jednak zdecydowanie warto spróbować! 

> Przeczytaj poradnik: Kalafior - właściwości zdrowotne

Istnieje wiele odmian kalafiora, które różnią się sposobem uprawy oraz wyglądem – są to np. odmiany o fioletowej (Di Sicilia violetto) lub zielonej, wieżyczkowej „róży” (Romanesco natalino).

Najpopularniejsze odmiany kalafiora to, między innymi:

  • Igloo, wczesna odmiana o śnieżnobiałych, sporych różach
  • Pionier – wczesna odmiana o różach białych i zwięzłych
  • Rober – śr.wczesna odmiana o różach śnieżnobiałych, zbitych i dużych
  • Movir 74 – wczesna odmiana o różach białych

    Sprawdź najpopularniejsze kalafiory w naszym sklepie

    Zobacz wszystkie kalafiory strzałka

    Warunki uprawy kalafiora

    Własna uprawa najlepiej uda się na żyznej glebie bogatej w próchnicę i związki mineralne. Ziemia powinna mieć odczyn obojętny, ewentualnie lekko zasadowy – na pewno nie rozpoczynajmy uprawy na glebach piaszczystych (także z uwagi na krótki system korzeniowy kalafiora), wapiennych czy kwaśnych. Stanowisko powinno być słoneczne i osłonięte od wiatru. 

    Kiedy i jak sadzić kalafiora

    Pora wysiewu nasion kalafiora zależy od odmiany. Wyróżniamy podział na kalafiory wczesne, średnie i późne – wysiewamy je w następujących terminach: 

    • kalafiory wczesne: wysiew na rozsady w marcu, rozsada do gruntu w  kwietniu.
    • kalafiory średnie (odmiany letnie): wysiew na przełomie marca i kwietnia, rozsada  przełom kwietnia i maja,
    • kalafiory późne (jesienne): wysiew kwiecień/maj, rozsada przełom maja i czerwca.

    Jeżeli nie chcemy sami przygotowywać rozsady, możemy z powodzeniem użyć gotowych sadzonek kalafiora, kupionych w sklepie ogrodniczym. Rozsada gotowa jest do przeniesienia na grządki, gdy roślina wypuści 5-6 listków. Przed wysadzeniem zalecane jest zahartowanie sadzonki, dzięki temu, gdyby pojawił się lekki przymrozek, młody kalafior zniesie go bez szwanku. Hartowanie rośliny polega na wyniesieniu rozsady na jeden dzień/jedną noc na zewnątrz lub umieszczeniu w inspekcie i stopniowym odsłanianiu.

    Sadzonki kalafiora

    Zestaw do przygotowania rozsady kalafiora

    Kalafiory sadzimy uważnie, by nie naruszyć delikatnego systemu korzeniowego, w rozstawie około 40-50 cm. Ważne jest zachowanie płodozmianu – najlepiej posadzić je na miejscu, w którym wcześniej rosły rośliny liściaste, o małych wymaganiach pokarmowych (ziemniaki, szpinak, ogórki). Unikajmy stanowisk po innych roślinach z rodziny kapustowatych, a jeśli chcemy wykorzystać miejsce, na którym wcześniej uprawiany był kalafior, musimy odczekać minimum 3 lata.

    Sprawdź najpopularniejsze narzędzia w naszym sklepie

    Zobacz wszystkie narzędzia strzałka

    Nawożenie i podlewanie kalafiora

    Przez wzgląd na duże wymagania pokarmowe, jakie ma kalafior, ważne jest jego odpowiednie nawożenie. Po pierwsze, warto zawczasu przygotować ziemię, w której będziemy go uprawiać. W tym celu należy jesienią, która poprzedza nowy sezon, zasilić podłoże obornikiem. 

    Do już rozsadzonych siewek także przyda się nawóz. W warunkach domowego ogrodu doskonale sprawdzi się naturalny płynny biohumus, mineralne nawozy azotowe oraz pokrzywowa gnojówka. Warto także delikatnie spulchnić glebę.

    Kalafior posiada płytki system korzeniowy, dlatego należy pamiętać, by dobrze go nawadniać – brak wody spowoduje mikro przyrost róży. Należy przy tym pamiętać o odprowadzeniu wody i nie przelewaniu kalafiora – wilgotne środowisko sprzyja rozwojowi grzybów, które mogą następnie zaszkodzić uprawie kalafiora.

    Gdy na grządkach pojawią się chwasty, należy natychmiast je usunąć – ręcznie lub przy użyciu pielnika czy motyczki. 

    Dodatkową czynnością, którą wykonujemy przy kalafiorach, jest ich „bielenie”. Dzięki tej czynności zachowamy biały kolor róży. Jak przeprowadzić ten zabieg? Wystarczy załamać kilka liści kalafiora tak, by stworzyć dla wzrastającej róży „baldachim” chroniący jej biały kolor.

    Jeśli pojawi się lekki przymrozek czy ochłodzenie, grządki warto otulić włókniną, bądź słomą.

    Warto zadbać o odpowiednie sąsiedztwo dla kalafiora. Będą nim z pewnością zioła – na przykład bazylia, szałwia, koperek, rumianek. Dzięki takiemu sąsiedztwu nasze kalafiory zyskają nie tylko lepszy smak, ale (dzięki olejkom eterycznym zawartym w ziołach) też znakomitą ochronę przed szkodnikami. 

    > Poczytaj też: Jak uprawiać sałatę?

    Choroby i szkodniki kalafiora

    Do najczęściej żerujących na kalafiorze szkodników należą:

    1. Bielinek kapustnik: gąsienica, która następnie zamienia się w dobrze znanego motyla. Dla uprawy kalafiora szkodnikami są gąsienice, które zjadają liście kalafiora.  
    2. Mączlik: drobne muszki spotykane najczęściej na jarmużu, ogórkach i pomidorach, nie gardzą też kalafiorem! Mączlik żeruje na spodzie liści i wysysa z nich soki.
    3. Paciornica krzyżowianka: muchówka, której pasożytujące larwy doprowadzają do gnicia roślin oraz wykształcania się tylko kilku, bardzo małych róż.

    Do walki ze szkodnikami kalafiora pomocne będą:

    • Chemiczne środki owadobójcze.
    • Sadzenie roślin odstraszających insekty, tj. bazylia, koperek, szałwia, nagietek.
    • Tablice lepowe.
    • Przemywanie liści wodą z czosnkiem.
    • Opryski naparem tytoniowym (100 gramów tytoniu zalewamy litrem wrzącej wody, po wystudzeniu rozcieńczamy wodą w stosunku 1:2 i opryskujemy rośliny).

    Oprócz szkodników naszą  uprawę  mogą zaatakować także choroby, takie jak:

    1. Mokra zgnilizna kapusty: pospolita choroba bakteryjna, pojawia się najczęściej w następstwie złego przechowywania zbiorów.
    2. Zgnilizna Twardzikowa: choroba grzybowa, która pojawia się i w czasie wzrostu rośliny, i w czasie składowania zbiorów.
    3. Kiła kapusty: na korzeniach pojawiają się zgrubienia, które szybko powiększają się, tworząc charakterystyczne guzy. Kiła kapusty powoduje zahamowanie wzrostu rośliny.
    4. Szara pleśń: rozwija się przed zbiorami oraz już po zebraniu warzyw, w czasie przechowywania. Na całości rośliny pojawiają się szaro-zielone plamy gnilne.

    Pojawieniu się tych chorób sprzyjają:

    • Stale mokra ziemia: należy dbać, by kalafior był systematycznie podlewany, a rośliny nie stały w wodzie, której zastój spowoduje pojawienie się grzybów. 
    • Złe warunki przechowywania: miejsce powinno być przewiewne i suche.

    W profilaktyce wystąpienia chorób można zastosować gotowe opryski, wywar z pokrzywy oraz systematyczne zwalczanie owadów i szkodników.

    > Poczytaj też: Jak uprawiać brokuły w ogrodzie?

    Zbiór kalafiora

    Termin zbioru  kalafiora jest uzależniony od pory, w której go wysadzimy, dlatego plonem możemy się cieszyć od lipca do jesieni. Kalafiory zbieramy po wykształceniu się róż, jednak w przypadku najpóźniejszych odmian nie warto czekać z tym do pierwszych przymrozków, które zniszczą rośliny – w tym wypadku możemy zbierać nawet nie wyrośnięte owocniki.

    Przechowywanie kalafiora

    Kalafiory możemy przechowywać w piwnicy, w suchym, przewiewnym miejscu oraz (oczywiście mniejsze ilości) w lodówce. Kalafior doskonale nadaje się do mrożenia. W przypadku pojawienia się pleśni konieczne jest usunięcie całej zainfekowanej sztuki – w przypadku kalafiora nie odkrawamy zepsutej części – grzybnia znajduje się bowiem w całym warzywie.

    Kalafior to pyszne i bardzo popularne warzywo. Zakładając własny ogród, zdecydowanie warto rozważyć uprawę kalafiora. Mamy nadzieję, że z naszym artykułem nabierzecie ochoty na spróbowanie własnych sił w uprawie tego pysznego warzywa. 

    Kalafior Romanesco natalino Zielony 1g - Nasiona - W. Legutko

    Zobacz wszystkie kalafiory Zobacz w naszym sklepie - strzałka

    		 Joanna Maciejewska
    Autorka artykułu
    Ogród od dziecka był jej bliski. Dziś łączy pracę z przyjemnością obcowania z roślinami. Na co dzień specjalizuje się w uprawie warzyw. Wyższe wykształcenie specjalistyczne uzyskała studiując na kierunku rolnictwo na PWSZ w Lesznie i ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.

    Na skróty