Jarmuż w ogrodzie. Jak uprawiać jarmuż?

Jarmuż to warzywo z rodziny kapustowatych, które w ostatnich latach wróciło do łask. Coraz częściej mówi się o jego prozdrowotnych właściwościach, a pełniona przez niego rola ozdoby półmisków z wędlinami odchodzi na drugi plan. Co ciekawe jarmuż możemy bez trudu uprawiać we własnym ogródku. Jak się do tego przygotować? Zachęcamy do zapoznania się z artykułem. 

Co to jest jarmuż i dlaczego warto go uprawiać? 

Jarmuż to jedna z najstarszych form użytkowych roślin kapustnych. Ma z reguły mocno pomarszczone i pofalowane liście. Mogą one występować w różnych kolorach – od odcieni zielonego, poprzez brązy aż po fiolet. Z jarmużu można zrobić chipsy, zupę albo dodać go do sałatki.

Ze względu na ogrom zawartych w nim składników odżywczych, jarmuż jest uważany za jedno z najzdrowszych warzyw ogrodowych. Powszechnie znane są właściwości lecznicze oraz prozdrowotne jarmużu. Między innymi dostarcza on organizmowi znaczne ilości błonnika oraz białka roślinnego. Ponadto jest znakomitym źródłem żelaza, wapnia i potasu, a także wielu cennych witamin. A to tylko niewielka część jego zalet!

Więcej informacji o właściwościach jarmużu zawarliśmy w artykule: Jarmuż – właściwości zdrowotne, kaloryczność, przeciwwskazania

Jarmuż – stanowisko i wymagania glebowe

Wymagania glebowe oraz klimatyczne jarmużu nie należą do wysokich. Bez trudu znajdzie się dla niego odpowiednie miejsce w niemal każdym ogródku. Jarmuż jest rośliną niezwykle odporną na niską temperaturę. Warzywo najlepiej rozwija się w chłodnych miesiącach, a jego smak wyrabia się pod wpływem przemarzania – wytrąca wówczas swoją gorycz. Należy mu wybierać jednak stanowiska dobrze chronione od wiatru, ponieważ jego łodygi łatwo ulegają złamaniom.

Jarmuż najlepiej rozwija się w miejscach średnio nasłonecznionych i półcienistych. Jarmuż wyrośnie na niemal każdym rodzaju gleby, choć z reguły najbardziej odpowiada mu podłoże gliniasto-piaszczyste o pH 6,5-6,8.

Jarmuż – towarzystwo innych roślin 

Jarmuż posiada niezwykle atrakcyjne liście, dzięki czemu można go posadzić nawet w towarzystwie kwiatów. Będzie stanowił wtedy doskonałą ozdobę ogrodu. Jarmuż dobrze będzie czuł się także 

W sąsiedztwie cebuli, szczypiorku, kopru lub kolendry. Rośliny te pomogą skutecznie odstraszyć szkodniki żerujące na liściach warzywa. Z kolei towarzystwo roślin strączkowatych wzbogaci glebę o azot. Obecność tego składnika w podłożu pozwoli jarmużowi rosnąć zdrowo i wydobędzie charakterystyczny aromat warzywa.

Jeśli chodzi o sąsiedztwo, to jarmuż dobrze rośnie koło brokuła. Tworzy też z nim ciekawe, kulinarne połączenie – tym bardziej zachęcamy do uprawy brokuła w domu!

> Dowiedz się więcej: Jak uprawiać brokuły w ogrodzie?

Siew i sadzenie jarmużu w ogrodzie

Siew jarmużu przeprowadza się później, niż w przypadku znacznej większości warzyw – najlepsza pora na wysianie nasion jarmużu przypada między 15 maja a 15 czerwca. Jarmuż uprawia się zazwyczaj z rozsady. Jego nasiona sieje się najpierw do skrzynek lub doniczek.

Jak można uprawiać jarmuż:

  • Wysiew do skrzynek: nasiona należy rozsypać równomiernie po całej powierzchni skrzynki, a następnie przykryć warstwą ziemi. Można też wykonać rowek lub kilka rowków, umieścić w nich nasiona, a następnie przysypać ziemią. Gdy siewki nieco urosną (czekamy do momentu, aż będą miały po 1-2 liście) należy je przepikować do osobnych doniczek. Wysiew do skrzynek warto zastosować, jeśli zależy nam na pozyskaniu dużej ilości roślin.
  • Wysiew do doniczek/wielodoniczek: w każdej doniczce/wielodoniczce należy wykonać w ziemi zagłębienie lub dwa i umieścić w nich nasionko jarmużu. Jeśli obydwie siewki wzejdą, jedną z nich należy przesadzić do oddzielnej doniczki. Taki sposób siewu jest wygodniejszy, jeśli chcemy uzyskać tylko kilka roślin.

Podrośnięty jarmuż uprawiany w skrzynkach lub doniczkach/wielodoniczkach możemy przenieść do gruntu, gdy pojedyncze rośliny osiągnąć wielkość około 10-12 centymetrów. Rośliny umieszczamy w gruncie w rozstawie około 50×50. Roślinę należy wysadzić dość głęboko, aż po pierwszą parę liści.

Jarmuż mix nasion

Jarmuż – zestaw mix odmian nasion

Pielęgnacja jarmużu w ogrodzie – wskazówki

Posadzenie jarmużu w ogrodzie to pierwszy krok do uzyskania obfitych plonów. Warzywo nie jest wymagające w uprawie, ale zdecydowanie warto wiedzieć, na jakie aspekty warto zwrócić uwagę podczas pielęgnacji. 

Podlewanie jarmużu 

Zanim sadzonka jarmużu trafi do gruntu, należy obficie podlać jej stanowisko. Zaleca się stosowanie około 20 litrów wody na m2 uprawy. Jarmuż, jak każde warzywo kapustne, potrzebuje znacznej ilości nawodnienia. Jarmuż powinien być obficie podlewany zwłaszcza późnym latem i jesienią, kiedy tworzy rozety liści. 

Nawożenie jarmużu

Pierwsze nawożenie jarmużu należy wykonać po około dwóch tygodniach po wsadzeniu do gruntu. Można je przeprowadzić zarówno z pomocą nawozów naturalnych, jak i nawozów azotowych. Kolejne nawożenie przeprowadza się na początku sierpnia, kiedy jarmuż zaczyna szybciej rosnąć.

Jarmuż – choroby i szkodniki

Chociaż jarmuż cechuje się wysoką odpornością, zdarza się, że atakują go choroby. Najczęściej jest to kiła kapusty. To choroba grzybowa, która objawia się guzowatymi naroślami. Poza tym jarmuż może być także narażony na atak szkodników. Najczęściej są to: bielinek kapustnik, mszyca kapuściana oraz mączlik warzywny. Właśnie dlatego stanowisko, na którym rośnie jarmuż, powinno być systematycznie odchwaszczane. Roślinę można także okrywać agrowłókniną lub stosować specjalne środki odstraszające szkodniki.

Jarmuż – zbiory

Zbiór jarmużu zaczyna się już późną jesienią i trwa przez całą zimę, aż do wiosny. Liście można kilkukrotnie zbierać z tej samej rośliny (należy w pierwszej kolejności wyłamywać liście dolne, czyli najstarsze). Warto jednak pamiętać, że jarmuż jest najdelikatniejszy i najlepszy w smaku po przemarznięciu. Można go jeść zarówno na surowo, jak i przyrządzać z niego ciepłe dania.

Jarmuż świetnie nadaje się do uprawy jako microgreens, czyli warzywa w wersji mikro, które mają podrośnięte kiełki z pierwszym liściem właściwym.

> Poczytaj więcej: Co to są microgreens i czy warto je uprawiać? 

Jarmuż – popularne odmiany

Na rynku dostępnych jest wiele odmian jarmużu. Różnią się one zabarwieniem, smakiem oraz odpornością na mrozy i szkodniki.

Wśród najpopularniejszych odmian jarmużu warto wymienić: 

Inne sposoby uprawy jarmużu

Sadzenie jarmużu w ogródku nie jest jedyną popularną formą uprawy tego warzywa. Jako wyjątkowo wdzięczna i bezproblemowa roślina często gości w szklarniach oraz tunelach foliowych. Ponadto nic nie stoi na przeszkodzie, aby posadzić go w doniczce na słonecznym balkonie. 

Jarmuż – uprawa w doniczce

Brak ogródka nie jest przeszkodą do założenia uprawy jarmużu. Z powodzeniem można bowiem posadzić jarmuż w doniczce, którą wystawimy na balkon. W tym wypadku liście jarmużu nie urosną do spektakularnych rozmiarów, ale nie warto się zniechęcać. Jarmuż do uprawy na balkonie warto wysiać wcześniej, najlepiej w kwietniu. Aby warzywo mogło się prawidłowo rozwijać, należy dbać o odpowiednią przestrzeń między pojedynczymi roślinami. W razie potrzeby warto rozdzielić sadzonki do osobnych doniczek. 

Uprawa jarmużu w tunelu

Jarmuż do uprawy w tunelu wysiewa się w również z rozsady. Warto przed posadzeniem wzbogacić ziemię nawozem mineralnym zawierającym potas. Można rozważyć popularne nawozy do warzyw, jak np. bio nawóz organiczny Zdrowe Warzywa od Planteo, który sprawdzi się również do nawożenia ogórków, sałaty, kapusty, bobu, chrzanu, ziemniaków i innych warzyw.

Warzywo uprawiane w tunelu nie powinno sprawiać żadnych trudności – jest odporne na niskie temperatury, a foliowa osłona ochroni je przed inwazyjnym wiatrem.

Uprawa jarmużu w szklarni 

Podobnie jak w przypadku tunelu, przed posadzeniem jarmużu w szklarni warto potraktować glebę nawozem zawierającym potas. Dużym plusem uprawiania jarmużu pod osłoną będzie zmniejszone ryzyko zniszczenia roślin przez ataki szkodników, na które są narażone zwłaszcza odmiany warzywa charakteryzujące się słodszym smakiem.

nazwa produktu

Szklarnia tunelowa z osłoną PVC

Jarmuż to bardzo wyjątkowe warzywo – niezwykle zdrowe i praktycznie bezproblemowe w uprawie. Możemy posadzić go w ogródku, na działce i, jak się okazuje, nawet na balkonie. Wymaga jedynie minimalnej troski i uwagi. Zachęcamy do założenia samodzielnej uprawy. W końcu nic nie smakuje tak dobrze, jak warzywa z własnego ogródka. 


Jarmuż zielony Dwarf Green Curled 1g - Nasiona - W. Legutko


Joanna Maciejewska
Autorka artykułu
Ogród od dziecka był jej bliski. Dziś łączy pracę z przyjemnością obcowania z roślinami. Na co dzień specjalizuje się w uprawie warzyw. Wyższe wykształcenie specjalistyczne uzyskała studiując na kierunku rolnictwo na PWSZ w Lesznie i ogrodnictwo na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.