Jak uprawiać sałatę? Kompleksowy poradnik
Marzec w ogrodzie

Jak uprawiać sałatę? Kompleksowy poradnik

Sałata to jedno z najbardziej znanych warzyw nie tylko w naszym kraju, ale i na świecie! Jej smakowite liście stanowią dodatek do różnorodnych potraw. Z powodzeniem można ją także spożywać solo. Sałata, choć jest symbolem zdrowego odżywiania, znalazła swoje zastosowanie nawet w popularnych fastfoodach. Sałata to wyjątkowo smaczne warzywo, które zdecydowanie warto mieć we własnym ogródku. Chcecie dowiedzieć się, jak uprawiać sałatę? Mamy dla Was szereg cennych rad i podpowiedzi!

Sałata – popularne odmiany

Istnieje wiele odmian sałaty, które różnią się wyglądem i kształtem liści. Do najpopularniejszych sałat kruchych (lodowych) zaliczamy następujące odmiany: 

Wśród sałat masłowych znajdziemy odmiany:

  • Asia – zielona, śr.wczesna
  • May King (Królowa Majowych) – wczesna, żółtawozielona
  • Ewelina – średnio późna, zielona
  • Meraviglia d’inverno – zimująca, zielona

Wśród sałat liściowych:

To  jednak nie wszystko! W sklepach wrzywnych spotamy też sałaty łodygowe (np. Karola) oraz sałaty rzymskie (np. Parris Island Cos).

Sprawdź najpopularniejsze sałaty w naszym sklepie

Zobacz wszystkie sałaty strzałka

Stanowisko pod uprawę sałaty

Sałata to roślina jednoroczna z rodziny astrowatych. Jej uprawa nie należy do skomplikowanych i poradzi sobie z nią nawet początkujący ogrodnik. Jeśli zależy Ci na okazałych plonach, posadź ją w miejscu słonecznym lub półcienistym. Zwłaszcza w początkowym okresie wzrostu sałata potrzebuje dużej ilości światła. Na późniejszym etapie rozwoju rośliny, konieczne może okazać się zacienienie stanowiska. Jest to szczególnie istotne w najbardziej upalne dni, ponieważ nadmiar słońca i zbyt wysoka temperatura mogą wpłynąć niekorzystnie na jakość plonów.  

Sałata – uprawa z siewu czy z rozsady?

Sałata jest rośliną, którą z powodzeniem można uprawiać zarówno z siewu, jak i z rozsady. Która metoda sprawdza się lepiej? Oba te rozwiązania są równie skuteczne. Jeśli jednak zależy Ci na uzyskaniu jak najwcześniejszego plonu, wybierz uprawę z rozsady. Pamiętaj tylko, że ten sposób będzie wymagał od Ciebie nieco więcej uwagi i zaangażowania.

> Dowiedz się, dlaczego sałata jest zdrowa - właściwoś ci i wartości odżywcze

Bez względu na rodzaj uprawy sałaty należy mieć pod ręką przydatne narzędzia. Przyda się zwłaszcza motyczka ogrodowa z pazurkami, pikownik i agrowłóknina. Nie powinno zabraknąć również obornika. Możesz wszystkie te narzędzia i środki ogrodnicze zakupić osobno i stworzyć własny zestaw. Jest też opcja zakupu gotowego zestawu - w naszym sklepie znajdziesz praktyczny warzywnik drewniany do uprawy sałaty, do którego dołączamy również nasiona sałaty oraz drewniane etykietki do podpisywania roślin.

Uprawa sałaty z siewu

Siew sałaty należy zacząć wiosną, kiedy gleba zdąży już obeschnąć. Ma to zazwyczaj miejsce w okolicy kwietnia. Nasiona sałaty z reguły wysiewa się w odstępach dwutygodniowych, aż do lata – zapewnia to owocne plony przez cały sezon. Odległość między rzędami powinna wynosić 20-30 centymetrów. Gdy roślina wytworzy 3-4 pierwsze liście, należy zrobić przerywkę. Młode listki sałaty uzyskane w ten sposób można bez obaw przeznaczyć do spożycia.

Zobacz ciekawy materiał wideo o uprawie sałaty:

Uprawa sałaty z rozsady

Rozpoczęcie rozsady zazwyczaj przypada w marcu. W tym czasie należy wysiać nasiona sałaty do pojemniczków. W tym celu idealnie sprawdzą się skrzynki, doniczki lub wielodoniczki. Do rozsady należy użyć podłoża o odczynie zbliżonym do obojętnego. Wzrastające rośliny należy umieścić na ogrzewanym i dobrze oświetlonym stanowisku. Optymalna temperatura dla wzrostu sałaty wynosi 15-20 stopni. Rozsadę można sadzić w gruncie  już od kwietnia.

Warto wiedzieć, że istnieją różne odmiany sałaty nadające się do samodzielnej uprawy, w tym także ozime. W ich przypadku czas siewu będzie znacząco różnił się od tego podanego wyżej. Nasiona sałaty ozimej umieszcza się w ziemi na przełomie sierpnia i września.

Wymagania wodne i glebowe sałaty

Jako niezbyt wymagająca roślina, sałata jest w stanie wyrosnąć na niemal każdym rodzaju gleby. Najbardziej sprzyjają jej jednak podłoża piaszczysto-gliniaste. Nie lubi się z ziemią zbyt suchą i piaszczystą – wyrasta na niej twarda i zdecydowanie mniej smaczna. Jak każde warzywo liściowe, sałata wymaga regularnego podlewania. Podłoże dla tej rośliny powinno być zawsze lekko wilgotne. Należy jednak unikać przelania, ponieważ nadmiar wody może powodować gnicie sałaty. 

Sałata – płodozmian i zmianowanie

W uprawie sałaty warto pamiętać o zachowaniu zasady płodozmianu. Wpłynie to korzystnie na jakość uzyskanych plonów. Warzyw liściowych nie należy sadzić na tym samym miejscu przez około 3-4 lata. W ten sposób unikniemy narażenia uprawy na atak chorób charakterystycznych dla danej rodziny roślin. Dobrym przedplonem dla sałat są natomiast ogórki, pomidory, cebula zwyczajna, szpinak lub burak ćwikłowy. Sałata świetnie nadaje się do uprawy współrzędnej. Dobrze rośnie w towarzystwie większości warzyw i ziół, np. pora. Należy jednak stanowczo unikać sadzenia jej nieopodal pietruszki, pasternaku lub selera.

> Poczytaj o młodych wiosennych warzywach - jak uprawiać nowalijki

Nawożenie sałaty

Wymagania pokarmowe sałaty nie są bardzo wysokie. Z tego względu w przydomowych ogródkach z reguły radzi sobie bez dodatkowego nawożenia.  Jest to roślina bardzo wrażliwa na zasolenie podłoża. Co za tym idzie, nie można dopuścić do tego, by w glebie znalazło się zbyt wiele składników odżywczych. Do nawożenia sałaty dobrze sprawdzają się nawozy wieloskładnikowe oraz te wzbogacone o wapń. Należy jednak zachować przy ich stosowaniu szczególną ostrożność i umiar. Domowej uprawie sałaty zdecydowanie bardziej może zaszkodzić nadmiar nawozów niż ich niedobór. 

Sałata – odkwaszanie i spulchnianie podłoża

Pierwsze spulchnianie gleby w przypadku uprawy sałaty powinno się przeprowadzić niedługo po posadzeniu roślin. Następnie zabieg ten należy powtórzyć w celu pozbycia się niechcianych chwastów. Standardowo do odchwaszczania przyda się zwykła motyka, np. motyka IDEAL PRO, którą można wykorzystać też do sadzenia roślin. Jeśli nie przyniesie to wystarczających rezultatów, trzeba przeprowadzić bardziej precyzyjne odchwaszczanie ręczne.

Bardzo ważne jest także, aby gleba pod uprawę sałaty pozostawała na poziomie 6,0-7,0 pH. W razie potrzeby warto sprawdzić podłoże kwasomierzem jeszcze przed wysiewem rośliny. Najprostszym sposobem na  odkwaszenie gleby jest wymieszanie nawozu wapniowego z wierzchnią warstwą ziemi. Z kolei w celu zakwaszenia podłoża można zastosować na przykład torf kwaśny lub siarczan amonu.

Sałata Justyna - Sadzonka 10 szt.

Sałata Justyna - Sadzonka 10 szt.

Sałata – szkodniki i choroby

Zbyt duża wilgotność otoczenia oraz niskie temperatury sprzyjają rozwojowi różnego rodzaju chorób sałaty. Mimo iż jest to warzywo o krótkim okresie wegetacji, może być narażone również na inwazyjne ataki szkodników. 

Szkodniki sałaty

Do szkodników, które najczęściej atakują uprawę sałaty, należą głównie mszyce, nicienie, błyszczki jarzeniówki, drutowce, pędraki, bawełnice topolowo-sałatowe, śmietki sałatówki oraz rolnice. Destrukcyjny wpływ na plony ma także obecność ślimaków, które wygryzają nieregularne dziury zwłaszcza w młodych liściach. Aby nie narazić swojej uprawy sałaty na atak szkodników, należy zadbać o regularne niszczenie chwastów oraz przeorywanie zagonów. W przypadku plonów już zaatakowanych, konieczne okaże się użycie specjalnych środków chemicznych lub biologicznych.

Choroby sałaty

Najczęściej występującą chorobą sałaty jest szara pleśń. Zazwyczaj pierwsze jej objawy widoczne są od spodniej strony liści. Z czasem cała roślina zostaje zaatakowana. To jednak nie wszystko. Sałata jest narażona także na choroby takie, jak mączniak prawdziwy i mączniak rzekomy oraz bakteryjne gnicie sałaty. Jak uchronić uprawę przed zakażeniem? Przede wszystkim należy unikać nadmiernego zagęszczenia roślin oraz dbać o utrzymanie stanowiska w jak najlepszym stanie. Odpowiednia wilgotność gleby stanowi w tym przypadku kwestię kluczową. Dodatkowo warto pamiętać o regularnym usuwaniu chwastów oraz resztek po pozostałych zbiorach. Prawidłowe nawyki pielęgnacyjne powinny skutecznie zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób.

Sałata królowa lata - tasma 7m

Sałata głowiasta lodowa Królowa Lata Zielona 0.5g - Nasiona - W. Legutko

Choć sałata jest łatwo dostępna w sklepach, nic nie stoi na przeszkodzie, by mieć ją także we własnym ogródku. Z uprawą sałaty z powodzeniem poradzi sobie nawet początkujący ogrodnik. Jest to naprawdę niewymagające warzywo. Zielone listki zerwane z własnej grządki będą nie tylko o wiele smaczniejsze, ale przede wszystkim pozbawione szkodliwej chemii. Mamy nadzieję, że dzięki naszym poradom wiecie już, jak uprawiać sałatę tak, by móc cieszyć się jej owocnymi plonami. Niech to smaczne i bardzo zdrowe warzywo zagości w Waszym ogródku na stałe!

Sałata mieszanka odmian 250 szt. - Nasiona - W. Legutko

Zobacz wszystkie sałatyZobacz w naszym sklepie - strzałka

 Hanna Waliszewska
Autorka artykułu
Jej przygoda z uprawą roślin zaczęła się od pierwszej posadzonej pestki, z której do końca nie wiedziała, co wyrośnie. Do tej pory nie wie. Jednak codzienne obserwowanie roślinki rozbudziło w niej tyle ciekawości, że na poważnie zafascynowała się ogrodnictwem. Dowodem tego są ukończone studia na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, na których wyspecjalizowała się w hodowli roślin. Dzisiaj chętnie dzieli się wiedzą, jak sprawić, aby nawet z pozoru błahego nasionka wyrosło imponujące warzywo lub aromatyczne zioło.

Na skróty