Cynia – kiedy i jak siać cynię? Poznaj odmiany i warunki uprawy cynii w ogrodzie i doniczkach

Cynie (Zinnia) to rośliny z rodziny astrowatych (Asteraceae), pochodzące z Ameryki Północnej i Południowej. Mają wzniesiony pokrój i proste, sztywne pędy z podłużnymi, owalnymi lub jajowatymi liśćmi. W zależności od gatunku i odmiany osiągają wysokość od 25 do 100 cm. Mogą być uprawiane w ogrodzie i w pojemnikach, często w towarzystwie innych kwiatów jak nagietki czy niezapominajki. Dzięki cyniom możemy stworzyć imponujące kompozycje kwiatowe, które będą urzekać pięknem i zapachem.

---

Sprawdź najpopularniejsze cynie w naszym sklepie

Zobacz wszystkie cynie

• 

  

  Cynia wytworna daliowa Mieszanka 1,5g - Nasiona - W. Legutko
• 

  

  Cynia wytworna skabiozowa Mieszanka 1g - Nasiona - W. Legutko
• 

  

  Cynia wytworna daliowa Eldorado Łososiowa 1g - Nasiona - W. Legutko
• 

  

  Cynia wytworna daliowa Violet Queen Fioletowa 1g - Nasiona - W. Legutko

---

Najpopularniejsze gatunki i odmiany cynii

Cynia wywodzi się z Meksyku, a do Europy przywędrowała w XVIII w. Rośliny te mają proste łodygi pokryte krótkimi włoskami, które porastają szorstkie, jasnozielone liście o gładkich brzegach, w kształcie sercowo-jajowatym. Na każdej roślinie rozwija się pojedynczy koszyczek kwiatowy o średnicy od 5 do 12 cm. Kwiaty występują najczęściej w kolorach różowym, pomarańczowym, czerwonym, żółtym, fioletowym i białym.

Obecnie znanych jest około 20 gatunków i wiele odmian cynii, zarówno jednorocznych, jak i wieloletnich. Największą popularnością cieszą się dwa główne gatunki cynii: cynia wytworna oraz cynia meksykańska.

Cynia wytworna (Zinnia elegans)

Cynia wytworna, nazywana Jakobinką, to często wybierany i uprawiany gatunek. Osiąga wysokość od 30 do 100 cm w zależności od odmiany; w przypadku odmian karłowatych jest to zaledwie do 20 cm. Ma rozgałęzione łodygi i sercowo-jajowate lub owalne liście, które podobnie jak łodygi pokryte są szorstkimi włoskami. Koszyczki kwiatowe mogą mieć różną wielkość, nawet do 15 cm średnicy. Kwiaty mogą być białe, żółte, różowe, pomarańczowe, czerwone i fioletowe. Najpopularniejsze odmiany to: 'Polar Bear’, 'Envy’, 'Ilumination’, 'Orys’, 'Violet Queen’, 'Coral Beauty’.

Ten gatunek cynii, z uwagi na budowę kwiatów, został podzielony na kilka grup:

• cynia daliowa charakteryzuje się dużymi i pełnymi kwiatami o średnicy od 12 do 15 cm, dorasta do 90 cm wysokości,
• cynia kaktusowa o obfitych kwiatach ze zwiniętymi płatkami, osiąga wysokość do 80 cm,
• cynia skabiozowa ma kwiaty podobne do rośliny skabiozy, średnica kwiatów dochodzi do 5 cm,
• cynia pomponowa jest niższa od pozostałych, ma wysokość nieprzekraczającą 50 cm; kwiaty małe i pełne, w różnych kolorach,
• cynia chryzantemowa charakteryzuje się dużymi kwiatami i osiąga do 60 cm wysokości.

Cynie w tej grupie są tak zróżnicowane, że dzieli się je również ze względu na wysokość. Tak na przykład wyróżnia się cynie kalifornijskie olbrzymie i cynie karłowe.

Cynia meksykańska (Zinnia haageana)

Cynia meksykańska, znana też pod nazwą cynia wąskolistna, ma lancetowate liście i krzaczasty, zwarty pokrój. Cynia kwitnie od lipca do pierwszych przymrozków. Kwiaty ma języczkowate o średnicy od 4 do 6 cm, w odcieniach żółtym, pomarańczowym, czerwonym. Co ciekawe, przeważają tu okazy dwukolorowe, np. z żółtymi krawędziami i czerwonym środkiem. Szczególną popularnością cieszą się cynie sprzedawane w zestawach mix, czyli jako mieszanki różnych barw. Popularne odmiany tego gatunku cynii to 'Persian Carpet’ i ‘Old Mexico’.

Cynia Liliputek Czerwona 0,5g - Nasiona - W. Legutko

Zobacz w sklepie

Cynia – uprawa i wymagania

Cynie najlepiej sadzić na stanowiskach słonecznych i ciepłych, które są osłonięte od wiatru. W miejscach zacienionych słabo kwitną i wolniej rosną. Dobrze sprawsdzą się na aranżacje przed domem, np. w ogrodzie frontalnym lub jako rośliny przed wejściem do domu.

Gleba powinna być żyzna i przepuszczalna, niezbyt lekka, za to wilgotna i o odczynie od 7,0 do 8,0 pH. Konieczne jest jej spulchnianie, a wyściółkowanie ogranicza parowanie i pojawianie się chwastów. Jeżeli podłoże jest gorszej jakości, dobrze wymieszać ziemię ogrodową z kompostem. W przeciwnym przypadku cynie będą miały małe i słabo wybarwione kwiaty.

Warunki uprawy cynii w skrócie:

• Stanowisko: ciepłe, słoneczne i osłonięte.
• Podłoże: żyzne, ciepłe, lekko wilgotne, pH gleby obojętne lub lekko zasadowe.
• Podlewanie: regularne i obfite, nie znoszą suszy.
• Nawożenie: miesiąc po wysadzeniu nawozem z azotem i nawozem mineralnym po zawiązaniu się pierwszych pąków.

Cynie nie lubią wilgoci i chłodu, natomiast dobrze rosną nawet podczas gorącego i suchego lata, należy jednak pamiętać o ich systematycznym podlewaniu. Na suchej glebie szybko stracą ładny wygląd i stają się bardziej podatne na choroby.

Kiedy kwitną cynie?

Cynie kwitną od czerwca aż do późnej jesieni. Okres kwitnienia w warunkach polskich jest w literaturze określony na czerwiec-październik, przy czym może się przedłużyć do pierwszych przymrozków.

Kiedy sadzić cynie?

W Polsce uprawiane są cynie jednoroczne, dlatego każdego roku trzeba je ponownie wysiewać. Rozsadę możemy przygotować samodzielnie w domu. Nasiona na rozsadę wysiewamy od marca do kwietnia, natomiast do gruntu wysiewamy je od połowy maja do lipca. Ze względu na to, że cynie są roślinami wrażliwymi na przymrozki, do gruntu wysadzamy je nie wcześniej niż po 20 maja.

Zanim wystawimy nasze rośliny na balkon lub przesadzimy do gruntu, konieczne jest ich zahartowanie, aby stopniowo przyzwyczajać rośliny do niższych temperatur i silniejszych promieni słonecznych. Jak to zrobić? Aklimatyzacja roślin trwa zwykle 14 dni i dlatego na początku maja wystawiamy nasze rośliny na zewnątrz, a na noc je chronimy (np. okrywamy lub chowamy do domu).

Jak siać cynie?

Nasiona cynii na rozsadę wysiewamy do wilgotnego podłoża i przykrywamy cienką warstwą piasku. Dla najlepszych efektów możemy wykorzystać zestaw do produkcji rozsad, który jest niewielkich rozmiarów i jako miniszklarnia zapewnia optymalne warunki do wzrostu roślin.

Pojemniki ustawiamy w ciepłym i jasnym pomieszczeniu, w którym temperatura nie spada poniżej 18°C. Nasiona kiełkują szybko, zwykle w ciągu tygodnia. Gdy rozwinie się pierwsza para liści właściwych, należy przepikować rośliny do doniczek. Na miejsce stałe rośliny wysadzamy dopiero wtedy, gdy nie ma już ryzyka nocnych przymrozków. Rozsada powinna mieć od 10 do 20 cm w zależności od odmiany.

Cynie można wysiewać także bezpośrednio do gruntu, jednak w takim przypadku rozwój będzie opóźniony i zakwitną dopiero w lipcu lub sierpniu. Nasiona siejemy nie wcześniej niż w drugiej połowie maja, ponieważ w niskich temperaturach nie będą kiełkowały. Umieszczamy je w podłożu na głębokości od 0,5 do 1 cm, zachowując odpowiednie odstępy. Jeżeli wysiejemy je zbyt gęsto, to gdy pojawi się para lub dwie pary liści właściwych konieczne będzie przepikowanie.

Dodajmy, że cynie warto sadzić razem z niezapominajkami, z którymi stworzą ciekawe, kolorystyczne kompozycje. Dobrze też prezentuje się nagietkami i szałwią.

> Dowiedz się, jak sadzić i uprawiać niezapominajki

W jakich odstępach sadzić cynie?

Przy wysadzaniu rozsady na miejsce stałe należy zadbać o odpowiednie odstępy. Niskie odmiany sadzimy z zachowaniem 15 cm odstępu, a wysokie 30 cm.

Cynie możemy sadzić również w donicach, dla jednej rośliny powinny mieć średnicę 15 cm, dla trzech 25 cm, a dla pięciu – 35 cm. W doniczkach i skrzynkach najlepiej sprawdzą się niskie odmiany cynii, w wysokich pojemnikach dobrze prezentują się rośliny o dłuższych pędach.

Pielęgnacja cynii – praktyczne wskazówki

Uprawa cynii nie jest trudna i nie wymaga dużo pracy. Aby pobudzić rozrost kępy, rośliny nawozimy wiosną uniwersalnym nawozem z większą ilością azotu. W okresie zawiązywania pierwszych pąków i kwitnienia możemy stosować nawóz do roślin kwitnących, dzięki czemu kwiaty będą lepiej wybarwione, a rośliny będą dłużej i bardziej obficie kwitły.

Cynie powinny być regularnie podlewane, tak aby nie dopuścić do przesychania bryły korzeniowej. Podlewamy rano lub wieczorem w celu uniknięcia poparzeń i dbamy o to, żeby podlewać tylko podstawę łodygi. Dobrze się tu sprawdzi prosty zraszacz ogrodowy IDEAL, który ma bezstopniową regulację strumienia i może wytwarzać nawet delikatną mgiełkę.

Pamiętajmy również, by regularnie usuwać przekwitłe kwiaty, dzięki czemu zapewnimy obfitsze i dłuższe kwitnienie.

Choroby i szkodniki cynii

Cynie narażone są na rozwój różnych chorób. Do najczęstszych należą:

• Mączniak prawdziwy wywoływany przez grzyby należące do mączniakowców. Na zielonych częściach roślin pojawia się mączysty, biały nalot i stopniowo zamiera rozwój ich porażonych części. Najczęściej pojawia się na liściach, łodygach i młodych pąkach. Jeżeli zauważymy pierwsze objawy mączniaka, konieczne będzie usunięcie zaatakowanych liści i spryskanie roślin odpowiednim preparatem.
• Szara pleśń to najczęściej spotykana choroba grzybicza, której sprzyja nadmierna wilgoć i zagęszczenie roślin. Charakterystycznym jej objawem jest szary nalot na liściach. Porażone części rośliny koniecznie musimy usunąć, a następnie wykonujemy oprysk preparatem grzybobójczym.
• Alternarioza jest chorobą, która obejmuje liście i pędy. W jej wyniku pojawiają się niewielkie plamy w kolorze zielonym lub ciemnobrązowym. Po pojawieniu się pierwszych objawów, konieczne jest zastosowanie preparatów chemicznych.
• Zgnilizna twardzikowa poraża całe rośliny, które zamierają i gniją. Choroba pojawia się przy wysokiej wilgotności gleby i powietrza i temperaturze w przedziale 16-22°C. Jej objawem jest biały, watowaty nalot. Do zwalczania stosuje się opryski fungicydowe.

Oprócz chorób na cyniach mogą pojawić się również szkodniki:

• Miniarki to niewielkie owady, które mają długość 2-3 mm i żerują wewnątrz liści. Uszkodzone części roślin należy usunąć i zutylizować.
• Mszyce to szkodniki żerujące w koloniach, dzięki czemu łatwo je zauważyć. Najczęściej mają długość 1-7 mm i odżywiają się sokami roślin, które w wyniku żerowania przestają rosnąć, a cała roślina usycha. Mszyce zwalczamy, stosując odpowiednie opryski.

Cynia w ogrodzie i na balkonie – podsumowanie

Cynie to rośliny, które kwitną od czerwca aż do pierwszych, jesiennych przymrozków. Rosną szybko i są łatwe w uprawie, dlatego chętnie są wybierane przez początkujących ogrodników. Bogata paleta barw i intensywne kwitnienie sprawiają, że są niewątpliwą ozdobą ogrodów. Niektóre odmiany dobrze się prezentują w donicach ustawionych na tarasie lub balkonie. Mogą być sadzone jako element kompozycji z innymi roślinami lub samodzielnie.

Co istotne, cynia doskonale sprawdzi się również jako kwiat cięty do wazonów czy wiązanek – w wazonie kwiaty mogą stać nawet dwa tygodnie.

PS: Innymi ciekawymi kwiatami, które są jednoroczne i łatwe w uprawie, są aksamitki. Zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem na ich temat: Aksamitka - uprawa, wymagania i pielęgnacja

Cynia wytworna daliowa Canary Bird Żółta 1g - Nasiona - W. Legutko

Zobacz wszystkie cynie

	Dorota Kowalska
	Autorka artykułu
	Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.