Berberys w ogrodzie – uprawa, pielęgnacja, odmiany, przycinanie, zimowanie

Berberys to krzew, który stanowi piękną i popularną ozdobę wielu ogrodów. Występuje w wielu odmianach, które różnią się od siebie wyglądem oraz sposobem uprawy. Chcesz posadzić berberys we własnym ogrodzie? Mamy dla Ciebie doskonałą wiadomość – jego uprawa nie należy do skomplikowanych i poradzi sobie z nią nawet początkujący ogrodnik. Więcej na ten temat dowiesz się już za chwilę!

Berberys – odmiany

Berberysy naturalnie występują we wschodniej Azji oraz Ameryce Południowej, najczęściej w rejonach pasm górskich. Szacuje się, że istnieje od 400 do nawet 600 odmian tej rośliny. Ich liście mogą przybierać różne barwy, od zielonej, poprzez bordową, fioletową i żółtą. W Europie do rodzimych zalicza się jedynie dwa gatunki, a jeden z nich – berberys zwyczajny – występuje w Polsce.

Potocznie nazywany jest kwaśnicą. Ma jadalne owoce o kwaśnym smaku, które słyną z rozległych właściwości zdrowotnych. Przyrządza się z nich także domowe nalewki.

Berberys zwyczajny wraz z berberysem wiązkowym, ottawskim i Thunberga należy do odmian zrzucających liście na zimę. To jednak niejedyne popularne gatunki berberysów. Znane są także liczne odmiany zimozielone, na przykład berberys Jytte, Nana lub berberys brodawkowaty.

Co posadzić obok berberysów? 

Berberys to krzew, który doskonale nadaje się do tworzenia żywopłotów, podobnie jak laurowiśnia. Można nadawać mu dowolne formy i pożądaną wysokość. Pięknie prezentuje się także w pojedynkę, jednak warto wybrać mu odpowiednie towarzystwo, aby stworzyć z jego pomocą ciekawą kompozycję w ogrodzie.

> Dowiedz się więcej, jak zrobić żywopłot z laurowiśni: Laurowiśnia – wymagania, uprawa, sadzenie

Co można posadzić obok berberysów? Doskonałym sąsiedztwem dla tej rośliny okazują się wszelkie iglaki, byliny oraz inne krzewy dekoracyjne. Świetnie sprawdzą się na rabatach w pobliżu róż, bukszpanów lub hortensji. Ogranicza Cię tylko własna wyobraźnia!

Wskazówka Należy unikać sadzenia berberysu nieopodal upraw zbożowych, ponieważ należy on do żywicieli groźnej rdzy źdźbłowej. Nie należy także uprawiać go w pobliżu drzew i krzewów owocowych – system korzeniowy berberysu może wpływać destrukcyjnie na ich rozwój.

Berberys uprawa 

Berberys nie jest szczególnie wymagającą rośliną. Jego uprawa jest stosunkowo łatwa, choć może się nieco różnić w zależności od gatunku. Do najbardziej odpornych odmian należą te, które zrzucają liście na zimę. Co więcej, liści jest dosyć sporo, dlatego też należy je regularnie usuwać. Wystarczą tradycyjne grabie oraz worki na liście, najlepiej wybrać tu worki biodegradowalne 60 l i przyjazne dla środowiska.

Najlepszą porą do sadzenia berberysu jest jesień, ale jeśli sadzonka ma zakryty system korzeniowy, można to zrobić w dowolnym momencie roku. Jak to zrobić? Wystarczy wykopać dołek nieco większy, niż bryła korzeniowa sadzonki, wypełnić go warstwą kompostu lub torfu, a następnie umieścić roślinę w wyznaczonym miejscu. Berberys tuż po posadzeniu należy podsypać ziemią, ugnieść wokół oraz obficie podlać, pomijając przy tym liście.

Odległość między poszczególnymi roślinami będzie zależna zarówno od wybranej przez Ciebie odmiany berberysu, jak i efektu, który chcesz uzyskać. Jeśli chcesz stworzyć żywopłot z krzewów, sadzonki umieść w odstępach około 30-40 centymetrowych.

Stanowisko i wymagania

Berberys to odporna, dostosowana do różnych warunków atmosferycznych roślina. Bez trudu poradzi sobie zarówno w klimacie górskim, jak i nadmorskim oraz miejskim. Berberysy są z reguły mrozoodporne, a jednocześnie dobrze znoszą upały oraz suszę. Berberysy warto posadzić w nasłonecznionym lub półcienistym miejscu. Takie stanowisko zapewni im piękne wybarwienie liści oraz pomoże dojrzeć owocom. Wyjątek w tym przypadku stanowi odmiana Berberys thunberga Aurea, która posadzona w nasłonecznionym miejscu mogłaby ulec poparzeniu. 

Berberys – jaka ziemia?

Berberysy mają niewielkie wymagania glebowe. Można sadzić je w ziemi o lekko kwaśnym odczynie, ale z powodzeniem poradzą sobie także na wapiennym podłożu. Gleba pod uprawę berberysów powinna być luźna i przepuszczalna, należy unikać ziemi niedostatecznie zdrenowanej o zbyt dużej wilgotności. Berberysy zdecydowanie lepiej znoszą suszę niż nadmiar wody.

Podlewanie i nawożenie berberysów

Dodatkowe podlewanie praktycznie nie jest potrzebne berberysom. Wymagają go jedynie rośliny posadzone w pojemnikach. Warto także nawadniać rośliny niedługo po posadzeniu, jeśli przez dłuższy czas nie padał deszcz.

Berberysy nie mają dużych wymagań pokarmowych, ale warto ściółkować podłoże pod krzewami kompostem. Dobrze sprawdzą się także wszelkie nawozy naturalne oraz inne przeznaczone do krzewów kwitnących.

Kiedy przycinamy berberysy?

Berberysy można w różnorodny sposób formować, przycinając je. Jest to wymagany zabieg pielęgnacyjny, zwłaszcza w przypadku roślin, które tworzą żywopłot. Dzięki temu zachowają one odpowiednią formę i wysokość. Istotne jest także regularne usuwanie starych, suchych pędów. Jako że roślina może osiągnąć 1,5 m wysokości, dobrze jest tu skorzystać z sekatora teleskopowego do gałęzi, dzięki któremu wygodnie obetnie się nie tylko krzew z wierzchu, ale też w jego środku oraz na wierzchołku.

Zastanawiasz się, kiedy przycinać berberysy? Odmiany zimozielone przycinamy zawsze wczesnym latem, berberysy zrzucające liście – tuż po kwitnieniu – późną wiosną. Cięcie warto powtórzyć na przełomie sierpnia i lipca – zabieg ten pomoże uformować roślinę w założony sposób. 

Berberysy rozmnażanie

Najłatwiej berberysy rozmnażać poprzez sadzonki. Należy pobrać je w czerwcu lub lipcu, łącznie z piętką – czyli ze zdrewniałym fragmentem rośliny, od której pobraliśmy pęd. Taką sadzonkę umieść w pojemniku wypełnionym torfem i piaskiem. Pamiętaj o tym, aby nie zakopać jej zbyt głęboko. Nowo posadzoną roślinę regularnie podlewaj i wietrz. Kiedy pęd się ukorzeni i zacznie rosnąć, przesadź go do większego pojemnika z pulchną, umiarkowanie wilgotną ziemią. Tak przygotowany krzew będzie gotowy do posadzenia na następny rok.

Berberysy można rozmnażać także przez nasiona od rośliny. Jest to jednak dość czasochłonny proces i nie zawsze kończy się powodzeniem. Pobrane jesienią nasiona krzewu należy najpierw bardzo dokładnie oddzielić od miąższu. W następnym kroku trzeba poddać je stratyfikacji. Namoczone przez około 24 godziny nasiona należy wymieszać z torfem lub piaskiem i przechowywać w temperaturze nieprzekraczającej 6 stopni Celsjusza. Na wiosnę można posadzić je do pojemników.

Ważne Nasiona berberysu możesz kupić w sklepie i z nich uprawiać roślinę. Zawsze wybieraj pewnego i zaufanego producenta nasion, bo tylko wtedy masz pewność, że uprawa przyniesie i radość, i efekt.

Berberys choroby

Mimo, że berberysy to z reguły bardzo odporne rośliny, bywają narażone na choroby oraz ataki szkodników. Jakie? To zależy głównie od konkretnego gatunku.

Popularny berberys zwyczajny jest na przykład żywicielem rdzy zbożowej. Jej znakiem rozpoznawczym są charakterystyczne pomarańczowe plamy pojawiające się wiosną na liściach rośliny. Berberysy mogą zostać dotknięte także mączniakiem prawdziwym, zgnilizną sadzonek lub zamieraniem pędów. Z kolei odmiana Thunberga jest szczególnie narażona na ataki mszycy. 

Czy warto mieć berberysy w ogrodzie – podsumowanie

Jak najbardziej! Są piękne, odporne i nie wymagają zbyt wiele od ogrodnika. Mamy nadzieję, że dzięki naszym poradom wiesz już, jak je uprawiać i pielęgnować, aby skutecznie zdobiły Twój ogród. A może chcesz dowiedzieć się więcej na temat prowadzenia ogródka? Interesuje Cię uprawa innych roślin? Koniecznie zapoznaj się z naszymi innymi artykułami. Na pewno znajdziesz wśród nich coś ciekawego dla siebie!


Dorota Kowalska
Autorka artykułu
Doświadczony ogrodnik, który nie tylko może pochwalić się ukończonymi studiami na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu, ale też licznymi realizacjami dla przyjaciół i rodziny. Zajmuje się roślinami ozdobnymi, które namiętnie produkuje, uprawia, rozsadza i pielęgnuje. Z prostego kwiatu jest w stanie wyczarować zachwycającą kompozycję, a pod jej opieką nawet najbardziej marne przypadki odzyskują pełnię swojego piękna.